Deze week stonden de zwakbegaafde ouders van de 20-jarige verstandelijk beperkte Daniëlla voor de rechter. Zij werd door haar stiefvader Geert W. zo ernstig mishandeld dat zij in juli van 2013 aan haar verwondingen overleed. Haar moeder wist van de mishandeling, maar greep niet in. Het Openbaar Ministerie eiste een gevangenisstraf van veertien jaar en tbs met dwangverpleging tegen de stiefvader. Tegen moeder Karin S. werd een gevangenisstraf van vier jaar geëist.
Gedwongen
De rechtszaak doet de discussie over verplichte anticonceptie weer oplaaien. Vlaardingerbroek, hoogleraar familierecht aan de universiteit van Tilburg is al jaren voorstander van gedwongen anticonceptie. Hij zegt in de Telegraaf: ‘Sommige kinderen hebben ook het recht om niet geboren te worden.’ En vindt dat politici dit vraagstuk eindelijk eens serieus moeten gaan behandelen in plaats van voor zich uit te schuiven.
Mishandeling
Uit onderzoek van het Nederlands Forensisch Instituut blijkt dat jaarlijks meer dan vijftig kinderen aan de gevolgen van mishandeling overlijden. Deze doodsoorzaak wordt bovendien nog niet altijd herkend, omdat forensische sectie op een overleden kind niet standaard is. Het merendeel van de kinderen dat overlijdt aan mishandeling heeft ouders met psychiatrische problemen, een alcohol- en/of drugsverslaving met daarnaast vaak een verstandelijke beperking.
Discussie
De hoogleraar vindt dat de discussie over verplichte anticonceptie altijd uitdraait op een strijd tussen voor- en tegenstanders. ‘Helaas wordt elke discussie daarover weggezet als hitleriaans of nazistisch’, zei hij al eerder in Trouw. Oud-Tweede Kamerlid Marjo van Dijken (PvdA) schreef in 2010 een initiatiefnota over gedwongen anticonceptie bij onverantwoord ouderschap. Toen bleek dat de maatschappij het idee wel steunde, maar dat er bij politici vooral koudwatervrees was, zo legt ze uit in de krant.
Een cocaïne-verslaafde moeder met twee zoontjes die door die verslaving een ernstige hersenbeschadiging hebben opgelopen. De jongetjes wonen bij een pleeggezin en nu verwacht de moeder haar derde kind. Nog steeds is ze verslaafd. Ella Kalsbeek zei in een eerder interview met Z+W: ‘Deze vrouwen zijn niet gevoelig voor uithuisplaatsing’ Lees hier meer >>
Begeleiders
Uit een enquête van het tv-programma Rondom 10 (inmiddels heet het Debat op 2) in 2010 bleek dat ruim 60 procent van 900 ondervraagde begeleiders van mensen met een licht verstandelijke beperking vindt dat deze mensen gedwongen anticonceptie moeten krijgen als zij hebben bewezen dat zij niet voor een kind kunnen zorgen. Maar er zijn ook mensen die vinden dat gedwongen anticonceptie onethisch is en dat professionals die mensen met een verstandelijke beperking begeleiden de kinderwens kunnen ontmoedigen.
Wat vind jij? Moet anticonceptie verplicht worden voor zwakbegaafde ouders met een psychiatrisch probleem en/of verslaving?
Ben sowieso erg tegen allerlei verplichtingen. Ook wordt geen rekening gehouden met het feit dat hormonale anticonceptie niet gezond is en klachten kan geven. Zo werd ik zelf ziek van de pil. Iemand die aan de pil is reageert ook minder emotioneel betrokken, wat het hele functioneren in de weg kan staan. Op langere termijn kan het hormoongerelateerde ziektes opleveren. Mensen met een verstandelijke beperking kunnen sowieso bijkomende lichamelijke klachten hebben, die weer verergerd kunnen worden door de pil. Daarbij komt nog dat iemand met een beperking niet altijd goed zelf kan aangeven wat er loos is. Probleem op probleem, terwijl goed begeleiden vaak beter is, ook al kan je niet alles voorkomen. Je kan niet alles in wetten verpakken.
nee
Zo wie zo mensen met een verstandelijke beperking onthouden, want eerst lijkt het leuk maar als het kind wat groter wordt wordt het moeilijker en dan kunnen ze er niet meer mee overweg. Dan worden ze boos en de kinderen weten niet anders maar dat geven ze ook weer door aan de jongere generatie. Maar ook ouders die verslaafd zijn aan Drugs en Alcohol moet je het verbieden, als de eerste de ouderlijke macht is ontzet meteen steriliseren of de prikpil. Want van deze ouders komen verschrikkelijk moeilijke kinderen van, het gedrag is voor de maatschappij of voor de pleegouders zeer moeilijk. En zij hebben er niet om gevraagd om zo een vader en moeder terecht te komen. De maatschappij is moeilijk, maar vind het voor de kinderen verschrikkelijk wat hun soms wordt aangedaan. Kan er niet tegen.
Waar ik me niets bij voor kan stellen is ‘het recht om niet geboren te worden’. Zo’n stelling grijpt wel erg in op het ‘habeas corpus’, een rechtsprincipe dat fundamenteel is. Een dergelijke kwestie bestaat bij abortus, waar ik voor ben, natuurlijk ook wel, maar daar is sprake van nood bij de moeder en dat is toch anders. Echter, ik denk dat het toekennen van het ‘recht’ niet geboren te hoeven worden omdat de verwachting is dat we er als samenleving mogelijk gedonder mee krijgen véél en véél te ver gaat, althans, mij gaat dat te ver.
Wat mij betreft, ik ben er voor dat wij kinderen geboren laten worden bij alle medemensen die ouder willen zijn. We zouden onszelf er sterker toe moeten verplichten om ouders, die mogelijk veel moeite ondervinden bij alle aspecten van de opvoeding, ook vanuit hun eigen beperking, te ondersteunen. Dat heeft óók te maken met de solidariteit die wij dienen op te brengen voor mensen met allerlei soorten van beperkingen en hun integratie in onze samenleving.
Waar ik me niets bij voor kan stellen is ‘het recht om niet geboren te worden’. Zo’n stelling grijpt wel erg in op het ‘habeas corpus’, een rechtsprincipe dat fundamenteel is. Een dergelijke kwestie bestaat bij abortus, waar ik voor ben, natuurlijk ook wel, maar daar is sprake van nood bij de moeder en dat is toch anders. Echter, ik denk dat het toekennen van het ‘recht’ niet geboren te hoeven worden omdat de verwachting is dat we er als samenleving mogelijk gedonder mee krijgen véél en véél te ver gaat, althans, mij gaat dat te ver.
Wat mij betreft, ik ben er voor dat wij kinderen geboren laten worden bij alle medemensen die ouder willen zijn. We zouden onszelf er sterker toe moeten verplichten om ouders, die mogelijk veel moeite ondervinden bij alle aspecten van de opvoeding, ook vanuit hun eigen beperking, te ondersteunen. Dat heeft óók te maken met de solidariteit die wij dienen op te brengen voor mensen met allerlei soorten van beperkingen en hun integratie in onze samenleving.
Moeilijk hoor. Zelfs als je buiten een eugenetische discussie wil blijven, dan nog raak je wel aan een fundamentele kwestie: het recht op procreatie. Ik weet ook niet of het in de wet vastleggen van criteria voor een verantwoord ouderschap nou zo’n goed idee is. Wetten zijn tenslotte ook maar de uitdrukking van een maatschappelijke ‘bon ton’, daar ontkom je niet aan. En er moet natuurlijk wel ruimte blijven voor ouders, met wat voor een achtergrond dan ook, dat zij alle ruimte hebben om hun kinderen op te voeden volgens hun eigen inzicht. We moeten immers ook geen Oostduitse toestanden hebben: ‘Die Partei hat immer Recht’.
Ik denk wel dat het tijd is dat er op een objectieve manier aandacht besteed wordt aan het verschijnsel ‘opvoeden’ in de voorbereiding van jonge mensen. Niet iedereen is geneigd om nou eens een boek te grijpen en zich te verdiepen in wat ‘opvoeden’ eigenlijk is. Maar wellicht is er binnen onderwijsprogramma’s wel een plaatsje te vinden. Over de inhoud moeten we het dan nog maar eens hebben…..
Verplichte ant-conceptie is geen begaanbare weg in ons land. Wat wél kan: veel beter in de wet vastleggen wat onder verantwoord ouderschap verstaan moet worden; ruime mogelijkheden voor ouders die niet aan die criteria voldoen om alsnog te leren kinderen op te voeden; ruime mogelijkheden voor pleeggezinplaatsing als de eigen ouders niet in staat zijn het kind groot te brengen; scheiding tussen ouderschap en opvoederschap. Jan Willems (oud-hoogleraar kinderrechten en onderzoeker aan de universiteit van Maastricht) en ondergetekende verzorgen morgen (23 januari) samen een workshop over dit onderwerp tijdens een conferentie in Maastricht.
Gert van Harten, gepensioneerd manager van een AMK