Het zou het uitgangspunt moeten worden in de transitie van de jeugdhulpverlening: één gezin met één plan en één regisseur. Maar het blijkt dat dit uitgangspunt lang niet overal wordt gerealiseerd bij de ondersteuning van gezinnen met multiproblemen. Rob Gilsing en Lineke van Hal, onderzoekers bij het Verwey-Jonker Instituut, deden onderzoek naar 1Gezin1Plan (1G1P). Het kan werken, zeker. Wanneer gezinnen hun eigen doelen in hún eigen leven kunnen stellen. En als een professional toeziet op de regie van de zorg.
Multiprobleemgezin
De kern van 1G1P is dat ouders, zo nodig ondersteund door de hulpverlener, zelf hun specifieke doelen stellen en mee bepalen welke middelen nodig zijn om die doelen te bereiken. Het multiprobleemgezin heeft de regie. ‘Dat vergt van de professional én van het gezin een bepaalde mindset’, verklaart onderzoeker Lineke van Hal de rol van de hulpverlener. ‘In het verleden waren de verhoudingen veel paternalistischer, inspraak van het gezin was niet vanzelfsprekend. Bij 1G1P gaan gezin en hulpverlener op zoek naar “passende regie”, die aansluit bij wat het gezin kan en wat hun mogelijkheden zijn.’
Vertrouwensrelatie
De vertrouwensrelatie met gezinnen is belangrijk, zegt Van Hal, ‘om draagvlak te creëren en eenheid te scheppen om samen een gezinsplan op te stellen.’ Professionals kunnen best kritisch zijn op de handelwijze van het gezin, zegt mede-onderzoeker Rob Gilsing, Ze kunnen dan in gesprek gaan over de doelen die het gezin wil stellen. ‘Een moeder wilde haar huishouden op orde hebben, terwijl de professional zag: “Hier speelt wel meer”. Toch is zij begonnen met de ondersteuning voor het huishouden, om later verder te komen in het gezin. Zo bouw je een samenwerkingsrelatie op. Je hoeft niet de beste professionele oplossing voor het gezin te hebben, maar eentje die goed genoeg is voor het gezin.’
Verschil tussen professionals
De problemen bij de 1G1P-werkwijze ontstaan vooral door de verschillende visies van professionele organisaties, ontdekten de onderzoekers. ‘Met name de gespecialiseerde hulporganisaties en het onderwijs zijn minder doordrongen van het uitgangspunt om het gezin de regie te geven en hen te betrekken bij de formulering van de hulp’, zegt Gilsing. ‘Dat heeft te maken met hoe professionals zijn getraind, maar ook of ze voldoende tijd krijgen voor overleg met het gezin en voor intervisie met collega’s.’
Evaluatie
Erg belangrijk is ook dat het hulpaanbod aan gezinnen tijdens en na afloop van de ondersteuning wordt geëvalueerd, maar dat gebeurt ‘bijna niet’. ‘We merkten dat professionals het lastig vonden om elkaar aan te spreken op afwijking van de uitgangspunten van 1G1P’, zegt Van Hal. ‘Als een professional met een andere hulpverlener iets wilde regelen, wat natuurlijk niet de bedoeling is buiten het gezin om, dan werd dat wel door de zorgcoördinator gesignaleerd, maar het kwam niet aan de orde.’
Rondetafeloverleg
Een belangrijk middel in de 1G1P-werkwijze blijkt het rondetafeloverleg, waar alle hulpverleners, het gezin en het sociale netwerk in meedoen. Het overleg dient ervoor om ‘het planmatig werken met z’n allen te realiseren’, zegt Rob van Hal. ‘Het is eigenlijk basis-hulpverlening: je stelt doelen, bespreekt welke acties daaraan vast zitten en of en wanneer je die bij moet stellen. Maar je moet wel alle cruciale spelers aan tafel hebben. Ik heb een professional uit de jeugd-ggz horen zeggen: “Ik doe niet mee, want ik ben er niet voor het gezin, maar voor het kind”. Op die manier kun je niet het gezin laten meebeslissen over de hulpverlening. En kan de zorgcoördinator ook niet het planmatig werken van de betrokken hulpverleners bewaken.’
Voor meer informatie over het onderzoek 1Gezin 1Plan, kijk hier op de website van het Verwey-Jonker instituut>>
Ik vind het zeer schrijnend dat er nog gemeentes zijn die werken met 1g1p
Als moeder van 3 zorg intensieve kinderen.
Word je geleefd ,heb je het gevoel dat je als ouder niet mee telt en word je van kastje naar de muur gestuurd .bij iedere RTO
En hoe je het regelt is niet hun zorg want ja zorg van het kind gaat voor en dat je door je vrije dagen heen zit boeiend ook geen hulpverlener.
Een plekje in de maatschappij mag een ouder niet hebben met zorg intensieve kinderen en word je ook onmogelijk gemaakt .
Omdat je rto’s hebt opp’s ziekenhuis bezoeken
Enzovoort
Veel gemeentens hebben gelukkig al aanpassingen gemaakt waardoor je een RTO totaal niet nodig hebt inclusief het 1g1p
Gemeente Venlo heeft de talentencampus waar je van alle zorg gebruik kunt maken .daar is 1g1p ook totaal niet nodig
Laat staan taxi vervoer voor kinderen met een beperking
Sbo (appart)
Dagbesteding (appart)
Fysio(appart)
Ergotherapie (appart)
Enzovoort
Alles zit onder een kap
Regulier ,sbo ZMLK onderwijs
En alle zorg
Ik hoop in de toekomst dat 1g1p van tafel kan want het is zeer achter haalt en totaal niet meer van deze tijd
Waar een zorg intensief kind net zoveel kansen verdient in de maatschappij als ieder ander kind
Ik mag met dankbaarheid spreken dat ik het lef heb gehad om te verhuizen van Heerlen naar Venlo
Waar ik eindelijk rust heb gevonden, leuk werk
En waar mijn kinderen eerlijke kansen krijgen in de maatschappij
Zowel op leervlak als op sociaal emotioneel vlak
Hoe zouden de heren het vertrouwen opbouwen.
Mijn idee is om vanuit de Presentie te werken. Naar het gezin gaan met een open vizier, een open agenda en daarnaast niet meteen oplossingsgericht te werk gaan. Heb voordeel hiervan is dat ik rust krijg in de situatie.
Verder ga ik niet voor een uurtje, neen ik neem me alle tijd om het verhaal aan te horen en dan samen kijken hou we samen een plan van aanpak kunnen maken.
Het belangrijkste is rust en tijd nemen. Na enkele maanden kun je wat minder tijd nemen voor een huisbezoek.
Resultaat op het einde van het traject is dat ik in verhouding tijd over hou.
Fijn dat de goede principes die in het verleden goed werkten nog steeds passend en betrouwbaar zijn. Samen werken in een plan met een gezamenlijk doel van het gezin waar ieder aan bijdraagt. ook in organisaties is dat principe het meest succesvol.
Ik ben benieuwd of de gemeenten met de grote hoeveelheid van spelers uit verschillende organisaties in dat ene plan goed kunnen blijven werken. Of gemeenten ook die sturing goed kunnen geven.
Voor raadsleden en wethouders was dit bij de start een totale nieuwe wereld. Bovenop de instellingen die al samenwerkten kwam de regie van de gemeente die daarin moest oefenen. Het zou erg bijzonder zijn als dat in een keer goed is gegaan.
In Zuidplas hebben we dat met een groep raadsleden en ondersteuners goed gevolgd en regelmatig een themabijeenkomst georganiseerd voor zowel de gemeenteambtenaren als de betrokken werkers uit de organisaties. Daarin konden we trots zijn op wat bereikt was en horen van verschillende praktijken wat goed werkte. Zodat de inwoners ook goed geholpen zijn geworden.