Onderweg van het treinstation Lelylaan naar het ROC-gebouw enkele honderden meters verderop lopen overal groepjes studenten met schoolboeken onder de arm. Jonge vrouwen vooral, van rond de twintig jaar. Giechelend en kwebbelend. Ze volgen de opleiding tot verzorgende, verpleegkundige of medewerker maatschappelijke zorg aan het Amsterdamse ROC. Binnen, in het praktijklokaal, wordt er ook gegiecheld. Olivia Kirton en Peggy Klop zoeken naar het juiste katheter. Om hen heen een voorraad van naalden, katheters, sondevoedingslangetjes en allerlei ledematen. Alles om maar te kunnen oefenen. Kirton en Klop zijn enthousiast. Om daadwerkelijk een blaaskatheter te mogen plaatsen in de instelling waar ze werken, moeten ze hier een aantal keren hebben geoefend.
Veel obstakels
Kirton (52) en Klop (42) volgen allebei de BBL-route van de opleiding tot verzorgende: per week vier dagen werken en één dag leren. Vol overtuiging kozen ze twee jaar geleden voor deze opleiding. Kirton werkte voorheen als kassière in enkele supermarkten, en kwam uiteindelijk in de WAO terecht. Aangezien de zorg haar altijd aansprak, besloot ze, nadat haar autistische zoon het huis uit ging, om alsnog een opleiding te volgen. In Suriname had ze al een mulo-b-diploma gehaald. Een lange weg met veel obstakels. ‘In eerste instantie had ik geen ervaring, zodat ik niet met de opleiding kon starten. Later vond men mijn leeftijd een probleem. Maar ik wilde zo graag, dat ik vrijwilligerswerk ben gaan doen om toch ervaring te kunnen opdoen. Daarnaast heb ik een zelfstudie helpende welzijn niveau 2 gedaan. Via een stage in een verpleeghuis en vakantiewerk op dezelfde plek, ben ik uiteindelijk op de opleiding terechtgekomen.’ Ze besluit de opsomming met een diepe zucht. ‘Ja, ik wilde het héél graag.’
Peggy Klop, met twee thuiswonende tienermeiden, had eveneens al op jonge leeftijd de wens om in de zorg te werken. Toch ging ze, met haar mavo-diploma, aan de slag als juridisch medewerker in de Bijlmerbajes. ‘Toen ik veertig werd, bedacht ik dat ik nu of nooit voor de zorg moest kiezen. Zonder ervaring en opleiding werd ik aangenomen op de psychogeriatrische afdeling in een verpleeghuis. Ik vind het geweldig.’
Ondergeschoven kindje
Klop en Kirton zijn niet de enige vrouwen die op latere leeftijd voor een zorgopleiding kiezen. Een groot gedeelte van de studenten Zorg & Welzijn is dertig-plus.
Lees verder in Zorg + Welzijn Magazine nr 3, maart 2011.
De werkgeversorganisaties verenigd in VNO-MKB, de bonden en het beroepsonderwijs hebben zich krachting uitgesproken voor het behoud van de overheidsbekostiging van opleidingen voor leerlingen boven de 30. Hierbij gaat het hoofdzakelijk om opleidingen waar werk en leren wordt gecombineerd. Voor de overheid zijn dit de goedkoopste opleidingen omdat de bijdrage van werkgevers hier het hoogst is. Ook zijn dit de opleidingen met verreweg het hoogste studie en beroepsrendement. Het intrekken van overheidsfinanciën leidt zeker tot vergroting van de arbeidsmarkttekorten in de zorg. Dit geldt overigens ook voor de techniek, het groen en de ambachten. Werkgevers geheel verantwoordelijk maken voor deze overheidstaak is dom. De primaire taak van werkgevers is in de zorg is zorgverlening, niet opleiding. Voor opleiden wordt de werkgever niet betaald, hij krijgt hooguit een beperkte bijdrage. Warner Deelstra laat zien dat particuliere aanbieders hier een markt ruiken. Deze particuliere aanbieders zijn overduidelijk uit op eigen gewin, niet op het belang van de werkzoekende, leerling of werkgever. Die mogen voor de extra kosten opdraaien!
Het onderwijs voor dertigplussers in de zorg wordt voor een groot deel uitgevoerd door erkende particuliere opleiders die
niet bekostigd worden door het ministerie van onderwijs, maar wel gespecialiseerd zijn in volwassenenonderwijs (dit in tegenstelling tot ROC’s). Als de bekostiging van de ROC’s op dit punt wegvalt, ontstaan er alleen andere concurrentieposities. Bovendien krijgen de werkgevers nog steeds vergoedingen uit het stagefonds en vermindering afdracht loonbelasting.