Z+W TV: Majone Steketee: ‘Besef dat geweld in het gezin onzichtbaar kan voortduren’
Wie als kind is mishandeld loopt grote kans zelf ook dader te worden van huiselijk geweld. Uit onderzoek blijkt dat 40% van de mishandelde kinderen zelf dader wordt. Maar ook: 60% weet aan die voorbestemming te ontkomen. Hoe kunnen professionals het verschil maken voor deze kinderen en voor hun ouders? In deze uitzending van Z+W TV spreken we hierover met Majone Steketee, hoogleraar intergenerationele overdracht van geweld.
De mishandelaar mishandelt. Dat geldt gelukkig niet voor iedereen die als kind slachtoffer is geweest van mishandeling. 60% van de slachtoffers van kindermishandeling weet te ontkomen aan hetzelfde lot, vertelt Majone Steketee in deze aflevering van Z+W TV. Zij is hoogleraar Intergenerationele overdracht van geweld in gezinnen aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam. Steketee is ook wetenschappelijk directeur van het Verwey-Jonker Instituut. Ze werkt aan een langlopend onderzoek onder gezinnen die bij Veilig Thuis zijn gemeld. ‘Over mishandeling praten helpt kinderen om het geweld dat ze hebben meegemaakt te verwerken.’
Slachtoffer van mishandeling
In een onderzoek van het CBS in 2020 zegt 1,2 miljoen mensen boven de 16 jaar mishandeling te hebben meegemaakt als kind. Uit een scholierenonderzoek in 2019 blijkt dat 10% van de jongens (12 tot 17 jaar) en 15% van de meisjes wel eens te maken heeft gehad met een vorm van kindermishandeling. Majone Steketee doet onderzoek naar gezinnen in geweldsituaties. ‘Het risico dat slachtoffers van kindermishandeling zelf geweld toepassen wordt mede bepaald door de mogelijkheid van om het geweld van vroeger te verwerken’, zegt Steketee. ‘Als mensen er niet over praten, het wegstoppen of accepteren dat geweld in de opvoeding “normaal” is, dan lukt het niet om de cirkel van geweld te doorbreken.’
Praten over geweld
Met het kind praten over wat het mee heeft gemaakt helpt dus. Wat lastig is, zegt Steketee, is dat kinderen vaak niet over het geweld willen praten. ‘Op school of bij de voetbalclub willen ze gewoon hetzelfde zijn als de andere kinderen. Het rare is dat als je aan kinderen vraagt wat helpt om mishandeling te verwerken, dan zeggen ze allemaal: “praat erover”. Wij moeten dus kinderen actief uitnodigen om te praten over wat ze meegemaakt hebben.’
Voel jij je veilig?
Hoe doe je dat als professional? ‘Direct de vraag stellen’, benadrukt Steketee: “Hoe gaat het thuis, voel jij je veilig?” Als je het gesprek begint dan is het belangrijk dat jij als professional er ook iets mee doet en dat je vervolg geeft aan zo’n openbaring. Wij horen vaak terug van kinderen dat ze wel iets hebben gezegd over het geweld thuis, maar dat professionals er bij hun niet op zijn terug gekomen. Het verhaal van kinderen wordt vaak gebruik als informatie, zonder dat er hulp of steun aan het kind wordt gegeven door hulpverleners.’
