Een op de vijf Nederlanders tussen de 16 en 74 jaar heeft geen of beperkte digitale vaardigheden, blijkt uit onderzoek van Digital Economy and Society Index (DESI). Nada de Groot van Movisie legt uit wat nodig is om de samenleving wél digitaal inclusief te maken.
1 Wie ben je en wat is jouw betrokkenheid bij het onderwerp digitale inclusie?
‘Ik ben senior onderzoeker en projectleider bij Movisie. Dat het leven zich voor een groot deel online afspeelt is voor mij vaak handig, maar net als veel Nederlanders heb ook ik ervaren hoe ingewikkeld de digitale wereld kan zijn. Toeslagen aanvragen voelt soms als hogere wiskunde. Ook heb ik om me heen gezien hoe snel mensen in de problemen kunnen raken als ze online niet mee kunnen komen. Zoals mensen die hun partner verloren, waarbij die partner altijd alle digitale dingen deed, zoals internetbankieren. Het is van cruciaal belang dat we de digitale kloof dichten.’
2 Wat werkt om die digitale kloof te dichten?
‘Die vraag hebben Movisie en Stichting Lezen en Schrijven vanuit hun partnerschap Expertisepunt Basisvaardigheden gesteld aan diverse experts. Ten eerste moeten mensen goed werkende apparatuur hebben zoals een telefoon, laptop en internet. Helaas is dat voor veel mensen financieel niet haalbaar. Tegemoetkomingen zijn cruciaal, van de gemeente of initiatieven zoals ‘allemaaldigitaal.nl.
Mensen met beperkte digitale vaardigheden hebben dichtbij huis hulp nodig. De bibliotheek kan een goede plek zijn, maar sommige mensen vinden de drempel om de bieb binnen te stappen te hoog, bijvoorbeeld omdat ze zich schamen of de bibliotheek te ver weg is. Cybersoek is een succesvol alternatief: op drie plekken in Amsterdam krijgen mensen hulp op het gebied van digitale vaardigheden. Cybersoek is laagdrempelig en er werken vrijwilligers uit de buurt die mensen in hun eigen taal helpen en op het gemak kunnen stellen.
Maatwerk en de mens centraal stellen zijn andere randvoorwaarden voor digitale inclusie. Daarom betrekt Cybersoek bewoners actief bij activiteiten bedenken: wie wil leren appen met kleinkinderen krijgt daarvoor specifieke hulp, terwijl een ander misschien wil leren internetbankieren. Ten slotte is het belangrijk dat websites en online dienstverlening gebruiksvriendelijker worden. Dit kan door gebruikers te betrekken bij de ontwikkeling ervan.’
3 Wat is je gouden tip voor professionals?
‘Combineer hulp bij digitale vaardigheden met ondersteuning bij andere uitdagingen. Zorg voor toegankelijk lesmateriaal, en wijs mensen op bestaande mogelijkheden. Denk aan de informatiepunten digitale overheid van de bibliotheek, lokale cursussen en online lesmateriaal. Op steffie.nl legt Steffie uit hoe je een DigiD aanmaakt en hoe een smartphone werkt. Digihulp.nl heeft een hulplijn voor allerlei vragen: 0800 – 1508.’
MEER WETEN?
www.basisvaardigheden.nl, de website van het Expertise- punt Basisvaardigheden (Movisie en Stichting Lezen en Schrijven)