‘Na een tienertijd vol drugsverslaving kickte ik in twee keer volledig af. Mijn vriend ook; we wilden samen gezond verder. In 2010, op mijn negentiende, was ik ongepland zwanger. Ik volgde een mbo-opleiding en vond het belangrijk die af te maken, dus ik maakte berekeningen en vroeg kinderopvangtoeslag aan. Een jaar later kreeg ik ineens een terugvordering, die voor mijn gevoel niet klopte. Ik betaalde desondanks terug wat ik kon. Ik kreeg last van schaamte, durfde geen geld meer uit te geven. Ik zocht hulp, maar die kwam niet.’

Angst voor jeugdzorg

‘Ik modderde door, haalde mijn diploma, werd opnieuw moeder en begon aan een hbo-studie. Toen kwam de genadeklap van de Belastingdienst: ik moest 100.000 euro terugbetalen. Ik schrok me kapot. Ik moest mijn studie staken, mijn vriend en ik verkochten noodgedwongen ons huis en zijn kroeg. We stonden op straat. Uit angst voor jeugdzorg en om een dak boven ons hoofd te hebben, vertrokken we halsoverkop naar Turkije. Ver weg, goedkope huur. Toch knaagde het schuldgevoel, en ik bleek geen verblijfsvergunning te krijgen. Na een half jaar gingen we terug. Samen met de kinderen trok ik in op zolder bij mijn ouders. Ze wilden mijn vriend er niet bij: hij was volgens hen de boosdoener.’

‘Mijn vader vocht de schuld bij de Belastingdienst aan: hij werd wél serieus genomen. Zo pijnlijk. Er bleef een bedrag van €9000 over; nog steeds niet terecht. Gelukkig was ik veerkrachtig. We kregen nog een kindje, ik werkte fulltime als backoffice-medewerker om rond te komen. Maar toen werd er beslag gelegd op mijn salaris en het voorschot kinderopvangtoeslag. Uiteindelijk stopte ik in 2018 maar met werken, gooide de handdoek in de ring: werken maakte mijn financiële problemen alleen maar groter. Het thuiszitten was vreselijk, want ik ben ambitieus. En omdat mijn vriend zzp’er was, kregen we geen schuldhulpverlening en hadden we geen recht op de Voedselbank. Ik maakte schoon bij vriendinnen en kreeg eten toegestopt uit hun koelkast.’

‘Ik zat klem’

‘Iedere dag was ik bezig met onderhandelingen met de Belastingdienst. Het UWV staakte mijn uitkering, want ik kon toch gewoon werken? Het was allemaal enorm stressvol; ik zat klem. Toch vond ik weer een baan in loondienst, waardoor we de eindjes nét aan elkaar konden knopen. Toen hoorde ik van de toeslagenaffaire. Het was een klap en een opluchting tegelijk. Zie je wel, ik wás geen fraudeur! Zo heb ik me jarenlang gevoeld. Ik bleek dus niet dom. Ik moet het nog steeds verwerken, ben nog altijd sceptisch ten aanzien van het systeem.’

Niet in verhouding 

‘De ton schuld heb ik afgelost. In 2020 kreeg ik een terugbetaling van de Belastingdienst, maar dat staat niet in verhouding tot alles wat ik heb afgelost en doorgemaakt door de toeslagenaffaire. Nee, ik voel me niet gecompenseerd. Als ervaringsdeskundig adviseur maak ik me nu sterk voor mensen in soortgelijke situaties, probeer ik ervoor te zorgen dat het sociaal domein anders kijkt naar mensen met problemen. Ik ben dankbaar dat we als gezin alles samen hebben doorleefd en overleefd. Komt er toch tegenslag? Och, het kan er altijd ook nog wel bij.’

Dit artikel is eerder gepubliceerd in december 2022.