Het televisieprogramma Kassa heeft onderzoek gedaan naar het illegale gokspel Plinko. In advertenties wordt gesuggereerd dat, als je denkt over zelfmoord, je je weer beter gaat voelen door te gaan gokken met het spel Plinko. Een heel zorgelijke ontwikkeling, stelt Marijke Geerdink, klinisch psycholoog van 113 Zelfmoordpreventie in een reactie aan Kassa. ‘Dit soort reclames kunnen het risico op suïcidaliteit vergroten’, waarschuwt ze. ‘Als je dit spel speelt, kun je juist gokproblemen ontwikkelen. Zo weten we dat mensen met gokproblemen 15 keer meer kans hebben om aan zelfmoord te overlijden.’
Waarschuwen
Jerrol Lashley van Bewust Jongerenwerk vindt het zorgelijk nieuws. Hij is actief als ondernemer in het sociaal domein en heeft ruim 20 jaar ervaring als jongerenwerker en teamcoach. Advertenties voor gokken worden steeds geniepiger, bijvoorbeeld met seksueel getinte beelden, constateert Jerrol. ‘Maar wat dÃt bedrijf nu doet, gaat wéér een stap verder. Mensen op hun kwetsbaarst worden gelokt om te gaan gokken. Hier moeten we zoveel mogelijk mensen voor waarschuwen.’
De reclames voor Plinko zitten onder meer verstopt in spelletjes van Electronic Arts, de eigenaar van het mobiele spel Bejeweled Blitz. EA zit is ook maker van het populaire FIFA-voetbalspel, wat veel kinderen op jonge leeftijd al spelen. Hoe moeten we daarmee omgaan?
Zoveel mogelijk mensen moeten weten hoe sneaky deze lokreclames zijn, zegt Jerrol. ‘Jongeren die geen uitweg meer zien kunnen door zo’n reclame denken, ik ga inderdaad maar gokken, want ik heb toch niets meer te verliezen.’ Ook op straat spelen criminelen op soortgelijke manieren in op het leed van anderen, weet Jerrol. ‘Maar dat nu zelfs zelfmoord wordt genoemd, vind ik echt te bizar voor woorden.’
Eerste stap
Jongerenwerkers moeten in actie komen, vindt Jerrol. Informeer ouders en scholen over deze specifieke advertenties van Plinko, adviseert hij. ‘Neem het op in nieuwsbrieven die je verspreidt, waarschuw scholen en wijkteams voor de gevaren en deel dit op je eigen socials. Dat is de eerste stap.’
Doorvragen naar zelfmoordgedachten is ook een taak van jongerenwerkers, zeker als zoals nu een illegale goksite adverteert met ‘Denk je aan zelfmoord, ga gokken’. Jongerenwerker Jerrol Lashley: ‘Mijn ervaring is dat jongeren heel blij zijn als je durft te vragen naar zelfmoordgedachten.’ Hoe je dat doet leer je in het artikel Als suïcide je handelingsverlegen maakt: ‘Ik gebruik nu wel de juiste interventies’ Met een praktisch stappenplan om door te vragen. Stap 1: Draai er niet om heen, maar vraag heel rechtstreeks of iemand wel eens aan zelfdoding denkt. Creëer geen olifant in de kamer en geef de jongere bijvoorbeeld 24 uur om zijn ouders in te lichten, zodat de verantwoordelijkheid bij hem/haar blijft en jij kunt toewerken naar interventies.
Online gokken is toch al een groot en onderschat probleem, zegt Jerrol. ‘Ik heb van collega’s uit het land de laatste maanden al veel te veel verhalen gehoord over jongeren die met online gokken heel veel geld verloren hebben.’
Hij constateert dat de zucht naar geld en materialisme onder jongeren groot is. Deels wordt dat gevoed door sociale media. De gokadvertenties in spelletjes ziet Jerrol daar als een voorbeeld van, maar hij wijst ook op de feeds in Snapchat en TikTok. ‘De onderliggende boodschap die influencers als Andrew Tate en vele anderen verpakken in hun video’s is bijvoorbeeld dat een 9-tot-5-baan je nooit rijk gaat maken. Wie dat doet, wordt een slaaf van de overheid, wordt dan gezegd. Wil je het als jongere dus maken, dan moet je alternatieve manieren op zoek… Jongeren raken in de online wereld het zicht op wat normaal is kwijt.’
Eigen financiën
Jongerenwerkers kunnen voor een belangrijke reality check zorgen, zegt Jerrol. Wees open over je eigen financiën, is zijn tip. Wat komt erin en wat gaat eruit? Hoeveel geld ben je kwijt aan boodschappen? Wat kost je auto? ‘Jongeren zijn daar heel benieuwd naar. Ze verlangen uiteindelijk naar een goede toekomst zonder schulden en andere narigheid. Als jij duidelijk maakt dat je met alledaagse keuzes ook een duurzame toekomst op kunt bouwen, dan is dat voor veel jongeren al inspirerend besluit.’ Jerrol wijst op de bijzondere positie van jongerenwerkers. ‘Jongeren nemen veel aan van goede rolmodellen.’
