Vorige keer blogde Klaas over zijn gesprek met een reorganisatieslachtoffer >>

Onlangs las ik in de krant het verhaal over het achtjarige meisje Sharleyne uit Hoogeveen. Ouders gescheiden, het kind bij moeder en moeder aan de drank. Het kind dood onderaan de flat. Gevallen? Gegooid? Gesprongen? Niemand die het weet.

Samenwerken

Niet minder schokkend, is het bericht dat twintig hulpverleners met dit gezin in de weer waren geweest. Twintig! En dan nog ging het mis? Of ging het daardoor juist mis? We weten toch hoe het werkt: hoe meer er verantwoordelijk zijn, hoe kleiner de verantwoordelijkheid van elk individu afzonderlijk. Wie in zijn eentje verantwoordelijk is, kan niet afwachten of een ander wat doet. Maar ook dat geeft geen garantie. Problemen zijn vaak zo complex dat niemand in onze wereld van specialisten het geheel kan overzien. Samenwerken is dus geboden: registratie van problemen, analyse, weging, hulpplan, eindverantwoordelijkheid enzovoort.

Meldcode

Toen ik dit stukje aan het schrijven was werd Maatwerk bezorgd. Achterop de aankondiging van het “Jeugdhulpcongres kindermishandeling” in september, met precies dit soort kwaliteiten: meldcode, monitorfunctie, voorkomen van herhaald slachtofferschap, interdisciplinair en duurzaam samenwerken. Noodzakelijk en toch zullen er gezinsdrama’s blijven. Zelfs met de beste wil van de wereld kunnen dingen fout gaan. Er is altijd het dilemma van de keuze van het moment van ingrijpen. Bij te vroeg ingrijpen barst de kritiek los dat het kind ten onrechte bij de ouders is weggehaald, tot schade van het kind. Bij te laat ingrijpen hebben de hulpverleners gefaald tot schade van het kind. In alle gevallen waarin het goed gaat zwijgen de media.

Taakcoördinatie

Soms volgen er structurele maatregelen: afgedwongen reorganisatie van de hulpverlening, dat wil zeggen centralisatie als het veld te versnipperd was, decentralisatie als de instellingen te groot en te log waren geworden. Maar je houdt altijd eilandjes binnen instellingen of binnen het veld, koninkrijkjes die hun territorium verdedigen en daardoor onvoldoende doen aan taakcoördinatie. Of nu de rijksoverheid, de provincie of de gemeente de regie houdt, of alleen professionals mogen optreden of dat de familie, de school, de buurt of vrijwilligers geacht worden op te treden, het zal af en toe grondig mis gaan. We moeten, helaas, leren leven in een wereld waarin menselijke drama’s gebeuren.