Dit is het eerste blog van het Kenniscentrum Integratie en Samenleving>>
Youssef is de jongste van de drie en zeer geliefd bij zijn ouders. Maar niet de makkelijkste. Zijn juf vindt hem een moeilijk kind. Hij kan niet spelen met leeftijdgenootjes en verstoort de groep consequent. Leila, Youssefs moeder, krijgt alleen maar negatieve opmerkingen over haar zoon. Ze wordt geregeld boos gebeld om haar kind op te komen halen omdat ze geen tijd hebben voor zijn zindelijkheidsprobleem. Zijn gedrag valt mij ook op en ik vermoed al snel dat hij autistische trekken heeft. Zijn familie weet zich geen raad met de situatie. ‘Wat doen we verkeerd? Ligt het aan zijn voeding? Is hij jaloers op zijn oudere broers? Moet hij een strengere juf krijgen? Of is zijn gedrag toch het resultaat van een djinn (bovennatuurlijke entiteit)?’ Vragen van de ooms en tantes die zeker invloed hebben op Leila’s gedachtegang.
Ontwikkeling
De professionals bij het consultatiebureau, de huisarts en de peuterspeelzaal komen tot dezelfde conclusie: Youssef is nog in de groei, hij is nog geen 4 jaar oud. Zijn ontwikkeling zal wat later op gang komen. En misschien is hij gewoon een moeilijk kind. Dus laten we nog even wachten. Daarbij realiseert niemand zich hoe zwaar dat ‘even wachten’ voor Leila is. En niemand vraagt er naar. Ze voelt zich niet gehoord maar heeft alleen maar oog voor haar kind. Haar eigen welzijn schiet er daardoor bij in.
Vaker verwend
Ik zie dat er vanuit verschillende brillen wordt gekeken naar Yous; vanuit de familie en vanuit de professionals. Dit komt ook veelvuldig terug in onderzoeken want kinderen zoals Youssef zijn er veel. Zo is het bekend dat professionals, zoals jeugdartsen en leraren, die in contact komen met bi-culturele jongeren sneller geneigd zijn om bepaald gedrag te verklaren vanuit cultuur- of taalverschillen: “Marokkaanse jongetjes worden nu eenmaal vaker verwend”. Stoornissen zoals autisme en ADHD worden dan verklaard aan de hand van etniciteit. Maar hetzelfde gedrag wordt wél sneller gediagnosticeerd bij autochtone kinderen.
De mama van Yous heeft 17 jaar gewerkt met peuters. Zij weet dus dat er iets aan de hand is met hem en klopt zelf overal aan voor hulp. Maar vaak staat in andere gevallen de familie van deze kinderen de juiste behandeling (onbewust) in de weg. Gebrek aan kennis, gevoelens van schaamte en wantrouwen over instellingen spelen daarbij een rol. In het ergste geval leidt dit ook tot ontkenning van het probleem.
Diagnose
De schreeuw om hulp van Leila wordt niet beantwoord door professionals. Ze laat zich echter niet afschrikken door de systeemwereld. Uiteindelijk, na twee lange jaren, krijgt Youssef de diagnose: autisme en ADHD.
De impact van het wachten was groot maar Yous, Leila en de familie hebben alles op een gezonde manier kunnen verwerken. Leila kan nu weer genieten van haar mannetje en hij gaat weer met plezier naar de juiste school. Maar zeg nu zelf: twee jaar lang wachten totdat de schreeuw om hulp van je mama eindelijk gehoord wordt, dat mag toch niemand overkomen?
Ikram Taouanza werkt bij het Kennisplatform Integratie & Samenleving.
