Mijn collega en ik zijn bij Horizon op werkbezoek vanuit de erkenningscommissie Justitiële Interventies. Deze commissie beoordeelt de kwaliteit en de effectiviteit van interventies die worden toegepast in het justitiële werkveld, zowel in de jeugdzorg en de ggz als het sociale domein.
Primaire focus
Ik ontdek al snel dat de man achter de balie niet de enige duizendpoot is. Onze gesprekspartners halen ons op. Op weg naar de vergaderruimte spreekt één van hen nog even snel een jongere bemoedigend toe, de ander loopt nog even binnen bij een collega. Ondertussen stellen ze zich aan ons voor en vertellen ze over de locatie. Ook tijdens ons gesprek schakelen de medewerkers van de instelling naadloos tussen verhalen uit de praktijk, de radicaliseringstreden van Moghaddam, de interventies die ze gebruiken en de achterliggende verklarings- en veranderingstheorieën. Om vervolgens te benadrukken dat hun primaire focus toch echt bij de jongeren ligt.
Basis
Dat de jongere en zijn of haar systeem centraal staan, blijkt als ik vraag welke interventies ze inzetten. Het antwoord is: ‘Van alles, maar pas als de basis op orde is’. Een jongere moet eerst weer een stabiele, positieve omgeving ervaren. Een omgeving waarin hij autonoom is, eigen keuzes mag maken en de focus ligt op zijn of haar competenties. Vaak lost dit al veel gedragsproblematiek op. Pas wanneer deze basis op orde is, ontstaat er ruimte voor de inzet van interventies.
Meer nodig
De erkenningscommissie Justitiële Interventies ziet de concrete interventies die door JeugdzorgPlus instellingen als Horizon gebruikt worden. Interventies die goed doordacht zijn, onderbouwd met de nieuwste inzichten uit de wetenschappelijke literatuur, verbonden aan veranderingstheorieën en in de praktijk geëvalueerd. Interventies waarvan wij grote verwachtingen hebben – en terecht. Maar dit is maar een klein stukje van het geheel. Laten we niet het belang onderschatten van de juiste duizendpoot, die begrijpt dat er meer nodig is dan een interventie. Die een basis kan creëren van waaruit gewerkt kan worden, en die snapt wanneer de inzet van een concrete interventie van toegevoegde waarde is.
Vleugje
Ik verlaat de instelling met een hoop nieuwe inzichten. Maar wat blijft hangen is de bewondering. Voor de menselijkheid, de professionaliteit en het vleugje eigenwijsheid dat ik bij al onze gesprekspartners terugzag.
Anouk Visser is onderzoeker bij Movisie en secretaris van de erkenningscommissie Justitiële Interventies. Deze erkenningscommissie wordt ondersteund door het Nederlands Jeugdinstituut, het Trimbos Instituut en Movisie.
