Hoe? Door het stimuleren van een gezonde leefstijl bij medewerkers, leerlingen, cliënten en patiënten. De prioriteiten liggen bij een rookvrije omgeving, meer bewegen en gezond eten en bewustwording van de effecten van alcoholgebruik. Maar ook een groene omgeving, minder eenzaamheid en een beter mentaal welzijn staan op de agenda.

Meer partijen

‘In 2017 is de gemeente samen met het Radboudumc en GGD Gelderland-Zuid al gestart met de beweging “Wij zijn groen, gezond en in beweging Nijmegen”, vertelt Carlo Buise, die namens het Radboudumc is aangesloten bij de beweging. ‘We organiseerden conferenties over een gezonde leefstijl, we riepen de gezondheidsweken in het leven en we richtten ons op vitaliteit binnen bedrijven. Het liep goed, maar we wilden meer partijen laten aansluiten.’

Meerwaarde

Een jaar geleden stelde staatssecretaris Blokhuis (VWS) het Nationaal Preventieakkoord op. Doelstelling: het terugdringen van overgewicht, roken en problematisch alcoholgebruik. Met dit akkoord en de beweging ‘Wij zijn groen, gezond en in beweging Nijmegen’ lijkt er voldoende aandacht voor een gezond leven. Wat de meerwaarde van een lokaal preventieakkoord is? Buise: ‘Door een akkoord te ondertekenen wordt het formeler en herkenbaarder. Partijen die elkaar landelijk gevonden hebben in het Nationaal Preventieakkoord moeten hun lokale afdelingen met elkaar laten verbinden en ook met anderen.’

Nieuwe energie

Het lokaal preventieakkoord heeft iets in gang gezet, merkt Buise. ‘Er is energie vrijgekomen. Er is iets gaande waar men bij wil horen. De jaren voor het tekenen van het akkoord moesten wij meer de boer op om partijen warm te krijgen voor “Wij zijn groen, gezond en in beweging Nijmegen”, nu komen ze naar ons toe.’

Vitaliteit

Nijmegen moet over tien jaar gezondere inwoners hebben die zich meer bewust zijn van hun leefstijl. Het lokaal preventieakkoord zet in op twee hoofdlijnen: vitaliteit op je werk én gezondheidsbevordering door professionals. ‘Bedrijven zullen zich meer gaan richten op vitaliteit van hun werknemers’, aldus Buise. ‘Zo organiseert een afvalverwerkingsbedrijf kookworkshops voor hun werknemers én hun partners. Een andere organisatie biedt coaching aan bij het stoppen met roken.’

Zorgprofessionals

Tegelijkertijd ligt er een opdracht bij de zorgprofessionals. ‘Zij zullen preventie meer aandacht en betekenis gaan geven. De artsen in het Radboudumc kunnen een patiënt nu niet doorsturen naar een leefstijlcoach, een huisarts wel. De infrastructuur om door te verwijzen is beperkt. Als een specialist een patiënt doorverwijst naar zijn huisarts om over zijn leefstijl te gaan praten, is hij uit beeld. Dat moet dus veranderen.’

Andere blik

De taken van de zorgprofessionals zullen door dit lokaal preventieakkoord niet wezenlijk veranderen, denkt Buise. ‘We willen meer verbindingen tussen allerlei organisaties, zodat men elkaar makkelijker kan vinden. Je kijkt met een andere blik naar de cliënt in zijn situatie. Kan ik deze persoon misschien doorsturen naar een leefstijlcoach? Of kan ik hem adviseren naar de wandelclub in zijn wijk te gaan?

Gezondheidsverschillen

Uiteindelijk gaat het erom dat álle Nijmegenaren – van jong tot oud, van arm tot rijk – kennismaken met een gezonde leefstijl en de kans krijgen om gezonde keuzes te maken. ‘De grootste uitdaging is het verkleinen van de gezondheidsverschillen tussen bepaalde wijken en hun bewoners. We zijn op zoek naar de juiste benadering van de doelgroepen waar gezondheid de minste aandacht krijgt, zonder ze te stigmatiseren.’

Samenwerken

Het delen van ervaringen, niet allemaal hetzelfde wiel willen uitvinden, samenwerken. Organisatorisch is er een wereld te winnen. Zo is het Radboudumc druk bezig met onderzoek naar de effecten van nachtdiensten. De uitkomsten zullen gedeeld worden met andere organisaties. Maar ook het betrekken van bewoners bij het maken van plannen is een speerpunt. ‘Je kunt een beweegroute maken vóór mensen, maar je kunt ze ook maken mét mensen. Dan gebruiken ze ze vaker’, aldus Buise.

Onderzoek

Of de aanpak werkt, moet onderzoek uitwijzen. Samen met de Radboud Universiteit en de Hogeschool Arnhem Nijmegen (HAN) zal het Radboudumc onderdelen van het preventieakkoord monitoren. De gedrevenheid is groot, blijkt uit Buises verhaal. ‘We weten dat je minimaal 25 interventies nodig hebt in een bepaald gebied om positieve gezondheidseffecten te bewerkstelligen. Pas als je aandacht besteedt aan én de school én het bedrijf én de speeltuin én je thuisomgeving én ga zo maar door, kun je een systeem veranderen. Met dat gegeven in ons achterhoofd gaan we enthousiast aan de slag.’