‘Het is voor gewone gezinnen al stressvol om voortdurend met elkaar thuis te zitten,’ weet Steketee. ‘Je wilt een goede ouder zijn, je moet thuiswerken, je sociale steunsysteem valt weg. In gezinnen waar de dreiging van geweld aanwezig is, gezinnen die reeds onder spanningen en stress stonden, met meestal een niet zo’n groot sociaal netwerk, is het echt ingewikkeld.’

Overlevingsmechanismen

Majone Steketee is directeur van het Verwey-Jonker Instituut en bijzonder hoogleraar intergenerationele overdracht van huiselijk geweld. Ze maak zich zorgen: ‘We weten uit onderzoek naar zomervakanties dat als de kinderen thuis zijn deze kwetsbare gezinnen extra onder druk staan. Je ziet oudere kinderen dan veel buitenshuis zijn, naar familie en vrienden gaan, maar dit soort overlevingsmechanismen zijn nu afgesneden.’

Oplopende druk

De druk loopt nu dus op bij deze gezinnen, denkt Steketee. ‘Hoe gaat het met het virus verder? De onzekerheid over werk en financiën gaan doorwerken in het gezinsleven. Sociale controle wordt minder. De omgeving heeft de situatie thuis minder in beeld. Het is zo belangrijk dat je toch in contact blijft.’

Bereikbaarheid

Professionals raadt Steketee aan: maak gebruik van het netwerk om deze gezinnen heen, hoe dun dat ook is. ‘Zorg dat er af en toe iemand langsgaat of toch even een kind opvangt.’ En zorg dat je beschikbaar bent voor gezinnen waarvan je weet dat er risico’s zijn. En laat deze gezinnen weten dat je beschikbaar bent. ‘Wees bereikbaar, telefonisch, via Skype, via WhatsApp, wellicht kun je op sociale media oproepen doen. Gezinnen moeten het gevoel hebben dat ze zichtbaar zijn.’

Kindertelefoon

‘Ik denk dat de Kindertelefoon nu heel belangrijk is. Daar kunnen kinderen even stoom afblazen en hun verhaal kwijt. Het zou goed zijn als we deze mogelijkheid in deze tijden onder de aandacht brengen. Kijk wat je als lokale of regionale organisatie zelf kunt bieden.’ Steketee vertelt over een hulplijn in Duitsland speciaal voor daders die bij veel spanningen daar naartoe kunnen bellen, stoom kunnen afblazen, ook buiten werktijd, na een lange, frustrerende dag.

Samenleving

En laat de samenleving zelf ook alert zijn. Steketee verwijst naar de campagne ‘Het houdt niet op, niet vanzelf’. ‘Het zou niet verkeerd als die campagne deze weken weer op televisie komt. We kunnen in deze tijd niet alles van hulpverleners en politie verwachten. Die zijn nu beperkter in hun mogelijkheden. Laten we als burgers op elkaar letten. Lokale organisaties kunnen burgers daar ook op wijzen; dat we voor elkaar moeten zorgen, en dat dat zeker voor deze gezinnen essentieel is.’

Isolement

Juist kwetsbare gezinnen zitten in deze situatie heel snel aan hun grenzen, denkt Steketee. ‘We moeten met z’n allen op deze gezinnen letten. Dat we dat isolement doorbreken, dat gezinnen, gezinsleden, het idee hebben dat ze ergens terecht kunnen, ook al is dat telefonisch of via sociale media. Het niet kunnen ontsnappen, het ontbreken van time-outs, thuis moeten werken, kinderen bezig houden, je onzeker voelen: het is allemaal niet bevorderlijk voor gezinnen waar geweld speelt.’