De nieuwe verplichting voor de zorginstellingen houdt onder meer in dat ze cliëntenraden subsidies moeten geven om hun werk goed te doen. Met het geld kunnen de raden bijvoorbeeld vergaderruimte huren. Na vijf jaar lobbywerk wordt de positie van cliëntenraden verbeterd. ‘Heel belangrijk is ook de bepaling dat cliëntenraden niet veroordeeld kunnen worden voor proceskosten,’ stelt directeur Yvonne van Gilse van de Landelijke Organisatie Cliëntenraden (LOC). Tot nu toe was de drempel volgens haar hoog om een directie aan te pakken.

‘Cliëntenraden hadden vaak het gevoel dat ze hun relatie met directies onder druk zetten wanneer ze iets aanhangig zouden maken. Daarnaast hadden ze wel de mogelijkheid om een enquêteprocedure te starten bij wanbeleid, maar tegelijkertijd hadden ze de angst om veroordeeld te worden tot proceskosten.’

Het is de bedoeling dat de verstevigde positie van cliëntenraden na het onlangs genomen kabinetsbesluit met ingang van 2007 bij wet is geregeld. Behalve de facilitering zijn instellingen straks verplicht om bij verbouwingen, nieuwbouw of verhuizingen eerst advies te vragen aan de cliëntenraad. Deze raad krijgt ook inspraak bij het kiezen van een cliëntvertrouwenspersoon. ‘Het meest spannend is hoe het begrip instelling wordt omschreven,’ vindt Van Gilse.

‘Nu veel zorg extramuraal wordt georganiseerd, is het de vraag op welk niveau in je organisatie je de inspraak van cliënten regelt. Inzet van de LOC is in ieder geval dat je in de leefomgeving van cliënten hun inspraak organiseert. Bijvoorbeeld elk woonzorgcentrum zou een goed werkende cliëntenraad moeten krijgen.’