Ik heb de laatste weken meerdere artikelen geschreven over ‘de doelgroep ouderen’. Zo schreef ik over hun onverminderde behoefte aan intimiteit en seks. Ik schreef verschillende artikelen over ouderen en vermindering van eenzaamheid. Ik filosofeerde met SCP onderzoeker Cretien van Campen over wat kunstparticipatie kan doen voor gelukkig en zinvol oud worden. Ouderen lijken nog altijd vooral oud te zijn, kwetsbaar, hulpbehoevend en eenzaam. Telkens dacht ik: over welke ouderen gaat dat? Ik herkende dat helemaal niet in het beeld van de ouderen om mij heen.

Midden in het leven

Ik heb het geluk dat ik maar liefst zes (schoon- en stief-) ouders heb en een paar vrienden van zestigplus. Waar mijn leeftijdgenoten (eind twintigers) massaal trouwen en zwanger worden, pensioneren de zestigplussers in mijn omgeving langzaamaan en beginnen ze aan hun ‘derde levensfase’. Niet altijd zonder lichamelijke gebreken, maar zonder uitzondering vol energie. De een schrijft een toneelstuk, de tweede laat zich afmatten door een personal trainer, een derde bouwt onvermindert voort aan haar bedrijf en een vierde geniet van zijn motortochtjes. Ze staan midden in het leven.

Digitalisering

‘De oudere komt niet meer mee in de digitalisering van de zorg en de samenleving’, stelde de Raad van Ouderen deze week in een artikel dat ik publiceerde. Weer de vraag: welke oudere? En hierin ook: waarin zijn ze dan zo anders dan ‘jongeren’? Ik kan zelf nog geen printer installeren. De zestigerplussers om mij maken misschien geen TikTok-filmpjes, maar belastingaangifte doen, online bankieren en videobellen is geen van hen vreemd. Ik heb er wel eens een uitgelegd hoe Facebook werkt en mijn vriend regelt de back-up van zijn moeders computer, maar echt onthand of afgesloten van de samenleving is geen van hen. Niet minder dan jij en ik.

Kasplantjes

Zouden ‘de ouderen’ dan van een andere generatie zijn? Niet zestigplus maar tachtigplus? Hiervan heb ik er beduidend minder in mijn netwerk. De paar die ik ken ervaren inderdaad lichamelijke obstakels, en eenzaamheid ligt dan op de loer. Maar ook zij zijn niet de homogene groep kasplantjes waar deskundigen het over lijken te hebben. Zij lezen boeken, onderhouden contacten met familie en vrienden, hebben een smartphone en wifi, en proberen aan hun beweging te komen. De een rent nog naar de trein, de ander tennist en een derde speelt viool in een kwartet.

Opa monteert films

Als ik aan die oude oudere denk, moet ik altijd aan mijn opa denken. Hij was zeer verdrietig na het overlijden van zijn vrouw, en dat verdriet kende geen remedie. Maar hij bleef ook iets maken van zijn leven. Hij had als eerste van de familie een iPad, hij nam zijn kleinkinderen mee op wereldreizen, zwom elke ochtend, was actief bij de kerk en hij kon films monteren! Dit alles deed hij tot aan zijn dood. Hij werd 85.

Divers

Misschien dat ouderen door verminderde fitheid bepaalde obstakels tegenkomen en krijgen ze te maken met verlies van dierbaren, maar al met al is dat ongeveer het enige dat hen verenigd. Ouderen zijn super divers in hun behoeften, interesses en vaardigheden. Het zijn net mensen.