Omdat ik een aantal jaren topsport heb beoefend op internationaal niveau, heb ik de bevoorrechtte positie gehad om diverse landen te bezoeken. Ook maak ik graag culturele reizen en ben ik fan van reisprogramma’s. Vanuit dit internationale perspectief gezien is Nederland voor mensen met een beperking een van de betere landen om in te wonen. En het aanbod aan ondersteunende voorzieningen gaat er alleen maar op vooruit.

Mijn trippelstoel

Desondanks valt er op vlakken als beeldvorming en toegankelijkheid nog veel te verbeteren. Maar het meest confronterend is de bureaucratie. Die maakt dat het ontzettend veel tijd en moeite kost om zorg en ondersteuning te organiseren. Dat blijkt maar weer eens nu ik een nieuwe stoel nodig heb. Om me binnenshuis te kunnen verplaatsen gebruik ik een zogeheten trippelstoel. Die functioneert bovendien als zitfunctie bij mijn bureau en aan de eettafel. Nu is hij aan vervanging toe.

Twee doelen, twee instanties

Toen ik ging kijken hoe ik een nieuwe kon aanvragen, kwam ik in een doolhof aan regels en organisaties terecht. Dit soort voorzieningen kunnen in Nederland via de gemeente, de zorgverzekeraar, het zorgkantoor of het UWV worden aangevraagd en deze organisaties werken allemaal op basis van een andere wettelijke grondslag. De regelgeving is vaak dusdanig gedetailleerd dat het zeer moeilijk is om maatwerk te leveren. In het geval van de trippelstoel geldt dat ik bij de ene instantie moet zijn voor het verplaatsen binnenshuis en bij de andere voor het werken achter een bureau. Maar ik gebruik mijn ene stoel voor beide doelen.

Twee maanden verder

De toegewezen leverancier kan bovendien alleen een paar standaarduitvoeringen leveren, zonder met de nodige precisie te kijken naar de fysieke eigenschappen van de aanvrager. En dat terwijl zithouding en goede ondersteuning voor iemand zoals ik, met cerebrale parese, essentieel zijn. Het gekke is ook: toen ik voor mijn werkplek bij mijn werkgever een bureaustoel aanvroeg, kwam er een ergotherapeut langs om een stoel op maat te kunnen leveren. Ander wettelijk regime, andere voorwaarden. Inmiddels zijn we twee maanden verder en het uitproberen van verschillende stoelen heeft me fysieke klachten opgeleverd.

Fraudeschandaal

Er wordt al decennialang gesproken over het verminderen van de bureaucratie. Dat dit maar niet wil lukken, komt aan de ene kant door politici die rechtszekerheid willen borgen, oftewel garanderen dat een ieder krijgt waar hij of zij recht op heeft. Anderzijds zijn er politici die bij een fraudeschandaal in een regelreflex schieten. Rechtszekerheid en fraudebestrijding zijn uiteraard nodig. Maar zolang ze niet gecombineerd kunnen worden met maatwerk, zullen zorgbehoevenden met bureaucratie te maken houden.

Cliëntondersteuning

Zolang het regeldoolhof voortduurt, is het van belang dat zorgbehoevenden zich kunnen beroepen op onafhankelijke cliëntondersteuning. Deze ondersteuners moeten goed op de hoogte zijn van de wet- en regelgeving op uiteenlopende domeinen. Dat helpt mensen hun zorg en ondersteuning te kunnen organiseren binnen het huidige complexe systeem van zorg en sociale zekerheid.