Bemoeizorg gaat natuurlijk niet samen met het idee dat mensen zelfredzaam moeten zijn en we uitgaan van de eigen kracht. Niels Mulder: ‘Het lijkt er ook op dat bemoeizorg in de praktijk een beetje op z’n retour is.’ Wat hem betreft, komt daar zo snel mogelijk verandering in. ‘Het is heel erg nodig dat bemoeizorg, of assertieve zorg zoals we het tegenwoordig noemen, terugkomt. Vijf tot tien procent van de mensen met ernstige psychische aandoeningen, en vaak ook problemen op andere levensterreinen, vraagt vanuit zichzelf geen hulp, maar heeft wel actieve bemoeienis nodig om het tij te keren.’

Kind van de rekening

Dat de aandacht voor deze groep de afgelopen jaren minder is geworden, komt volgens Mulder deels door tijdsdruk, professionals mogen vaak maar een bepaald aantal uren een een traject besteden, en deels door het sturen op zelfredzaamheid en eigen kracht. ‘Het adagium “je moet een hulpvraag hebben” is leidend. Dus mensen met wie het eigenlijk niet goed gaat, die niet zelf aan de bel trekken, of misschien zelfs zorgmijdend zijn, en geen overlast veroorzaken, zijn het kind van de rekening.’

Generieke module assertieve zorg

Hoe kunnen we dit dan doorbreken? ‘Het is om te beginnen van belang dat we ons realiseren dat deze groep bestaat’, stelt Mulder. ‘Om die reden is de generieke module assertieve en verplichte zorg ook ontstaan. Daarnaast is het van belang dat gemeenten de professionals in sociale wijkteams de gelegenheid geven om buiten allerlei formele indicatiestellingen en procedures om gewoon bij mensen aan te bellen, er te zijn, vertrouwen te winnen en langer de tijd krijgen om deze mensen te ondersteunen en begeleiden. Het liefst in samenwerking met de ggz om zo ook de psychiatrische kennis in het traject te borgen.’