Door Esther van Andel – In Nederland is op dit moment vijf procent van alle 65-plussers slachtoffer van ouderenmishandeling. Met de vergrijzing dreigt die groep alleen maar te groeien. De Europese Commissie maakt zich zorgen over het hoge aantal oudere slachtoffers. Vandaag buigt de Commissie zich over de aanpak van ouderenmishandeling in Europa. Doel van de conferentie is regeringen op te roepen er snel iets aan te doen.
Model aanpak
De Nederlandse aanpak van ouderenmishandeling staat tijdens de conferentie in Brussel model voor de aanpak in andere Europese landen. ‘De afgelopen jaren hebben we het onderwerp op de lokale en landelijke politieke agenda gezet’, zegt Maria van Bavel, senior adviseur bestrijding ouderenmishandeling en leefbaarheid bij MOVISIE. ‘Voorlichtingsbrochures met informatie over de signalering van en het ingrijpen bij ouderenmishandeling zijn op brede schaal verspreid.’
Informatie- en adviespunten
De Nederlandse aanpak wordt geroemd vanwege het grote aantal gemeentelijke informatie- en adviespunten waar professionals, inwoners en slachtoffers terecht kunnen. ‘In mei 2006 was het streven om binnen anderhalf jaar bij 90% van de gemeenten een informatiepunt bestrijding ouderenmishandeling te hebben. Op dit moment heeft 94% van alle gemeenten zo’n informatiepunt. Dat zie je in die mate nergens in andere lidstaten’, zegt Van Bavel.
Ambassadeur
‘De aanstelling van een landelijk ambassadeur bestrijding ouderenmishandeling heeft daaraan bijgedragen’, zegt Van Bavel. ‘Die functie is ingevuld door Mirjam van Dongen. Zij trok het land in, keek welke regio’s meer aandacht aan het onderwerp konden besteden of nog op de agenda konden zetten. Hierdoor werd meer draagvlak gecreëerd voor de bestrijding van ouderenmishandeling en kwamen er meer mogelijkheden.’
Hulpverleningsnetwerk
Toch is ook in het land waar de aanpak van ouderenmishandeling het meest voorop loopt, nog veel winst te behalen. Van Bavel: ‘Een derde van het aantal gemeenten heeft een informatie- en adviespunt, maar geen netwerk van hulpverleners. De situatie waar we nu in zitten is vergelijkbaar met de aanpak van kindermishandeling dertig jaar geleden. We hebben nog een lange weg te gaan.’
Financiële middelen
MOVISIE, Vilansen het Landelijke Platform Bestrijding Ouderenmishandeling (LPBO) zijn met het ministerie van VWS in gesprek over vervolgfinanciering voor organisaties om geslaagde methodieken in hun werk te implementeren. Van Bavel: ‘Voor de aanpak van huiselijk geweld is veel geld beschikbaar. Dáár moeten we bij aanhaken, want mishandeling van ouderen valt ook onder huiselijk geweld.’
Taboe
Dat het probleem niet op de politieke agenda van andere Europese lidstaten staat, is volgens Van Bavel een kwestie van definitie van ouderenmishandeling en van de erkenning ervan. ‘In veel landen is het onderwerp nog een taboe. Maar ook in Nederland is er nog onvoldoende zicht op het aantal incidenten. We hebben het topje van de ijsberg in beeld, 80% van de gevallen is onzichtbaar.’
Rondetafelgesprek
De samenwerkingspartners MOVISIE, LPBO en Vilans proberen Europese partners warm te maken voor een rondetafelgesprek. Hierin willen zij ervaringen uitwisselen, methodieken bespreken en goede aanpakken presenten. ‘De presentaties van Europese lidstaten zijn inspirerend, maar toch zie ik veel aanpakken die ik jaren geleden ook al zag. De projectfinancieringen ervan zijn vaak tijdelijk’, aldus Van Bavel.
