-OPINIE-


Vanaf januari 2015 gaat de overheid 2,5 miljard bezuinigen op thuishulp en dagbesteding. De grootste bezuinigingsoperatie in de thuiszorg ooit. Er verdwijnen de komende jaren tienduizenden banen in deze sector. Dat zal voor het grootste deel moeten worden opgevangen door mantelzorgers en vrijwilligers. De verwachting is dat er 70 procent  meer behoefte komt aan ‘informele’ (vrijwillige) hulp als gevolg van de bezuinigingen. Met zo’n grote uitdaging in het verschiet zou je verwachten dat alle gemeenten in rep en roer zijn om te investeren in groei van de vrijwillige zorg. Zij hebben namelijk een zorgplicht richting de inwoners.

Het tegendeel is echter waar. Gemeenten, maar ook vrijwilligers- en welzijnsorganisaties, zijn hier niet op voorbereid. Enerzijds beseft men de omvang van de impact op de vrijwillige zorg niet. Anderzijds is men te druk met het organiseren van de transities waardoor de vrijwillige zorg naar de achtergrond verschuift. Het gevolg: iedereen praat over de participatiemaatschappij, zelfredzaamheid en burgerparticipatie, maar slechts een handjevol gemeenten en organisaties hebben daadwerkelijk actie ondernomen.

Lees meer artikelen over mantelzorg in het dossier mantelzorg >>

Krantenkoppen

Je hoeft geen expert te zijn om te beseffen dat dit helemaal verkeerd is. Het is een basiswet dat je moet vernieuwen en investeren om iets te kunnen laten groeien. Het gevolg van de bezuinigingen is dat heel veel welzijns- en vrijwilligersorganisaties overbelast raken. Ze kunnen de hoeveelheid vragen vanaf 2015 niet aan. Dat betekent dat een hele hoop mensen niet geholpen worden. Ouderen die vereenzamen, mensen met een handicap die geen kant meer op kunnen, overspannen mantelzorgers. Deze mensen kwijnen weg of kloppen weer aan bij de gemeente. En dat legt het probleem weer op het bordje van de gemeenten die onvoldoende budget hebben om al die mensen te helpen maar wel de zorgplicht hebben. Ik zie de krantenkoppen al voor me.

Innovatief

Gemeenten en organisaties moeten heel snel in actie komen door de vrijwillige zorg bovenaan de prioriteitenlijst zetten. Er is geen tijd te verliezen. Januari 2015 komt al snel dichterbij en het duurt minimaal een jaar voordat de maatregelen effect op de vrijwillige zorg hebben. Ik adviseer gemeenten om te focussen op het vinden van oplossingen voor meer informele zorg in plaats van te focussen op bezuinigingen. Durf te investeren in innovatieve oplossingen.

Slimmere Zorg

Een voorbeeld is het project ‘Slimmere Zorg’ geïnitieerd door de gemeente Alkmaar. Slimmere Zorg daagt uit om met ideeën te komen die de zorg in Alkmaar beter en effectiever maken. Slimmere Zorg stimuleert de realisatie van ideeën die kunnen rekenen op steun van de gemeente en draagvlak onder de direct betrokkenen. Op die manier anticipeert de gemeente Alkmaar op de komende decentralisaties.

Vernieuwen

Welzijns- en vrijwilligersorganisaties roep ik op om proactief naar gemeenten te stappen met een onderbouwd plan om die vrijwillige zorg te vernieuwen. Zo hebben in Breda 12 organisaties op het gebied van informele zorg de krachten gebundeld onder de naam Zorgvoorelkaar Breda. Inwoners uit Breda hebben nu 1 centraal punt waar ze met hun hulpvragen terecht kunnen. Hierbij zijn 3 kanalen beschikbaar: een website, een telefoonnummer en verschillende fysieke locaties. De website is een online marktplaats waar alle vraag en aanbod in Breda samen komen en waardoor naast organisaties, ook burgers elkaar onderling kunnen helpen. De offline samenwerking leidt tot effectievere inzet van de bestaande informele zorg.