De uitgangspunten voor het vrijwilligerswerk via stichting Present zijn motivatie en de agenda van de groep die zich aanbiedt als vrijwilliger. ‘Dat kunnen collega’s zijn van een bedrijf, clubgenoten of een gezinsleden. Ze melden zich als groep aan voor een al dan niet zelf bedachte vrijwillige taak. Wij bemiddelen in samenwerking met een professional naar een cliënt,’ zegt Tiemen Zeldenrust, directeur van stichting Present. Inmiddels telt Present 26.000 vrijwilligers in Nederland, 3000 meer dan in 2012.

Intrinsieke motivatie

In 2003 is stichting Present begonnen toen een opbouwwerker van de christelijke kerk in Zwolle een manier zocht om de almaar stijgende aantallen burgers die in stille armoede leven te helpen. De opbouwwerker vroeg zich af of hij de professionele zorg en ondersteuning niet voor de voeten zou lopen. ‘Present pakt een niche in het vrijwilligerswerk,’ zegt directeur Zeldenrust. ‘Hulp en ondersteuning bieden op basis van het aanbod van groepen vrijwilligers. Mensen bieden vrijwilligerswerk in een groep aan omdat het gezellig is en een alternatief voor, bij wijze van spreken, een dagje Efteling. En omdat ze iets voor een ander willen betekenen.’ De christelijke grondslag van Present is volgens Zeldenrust uitsluitend te merken aan ‘de intrinsieke motivatie van de grotere aantallen christelijke vrijwilligers’, niet aan de manier van werken.

Verwaarlozing

Present heeft inmiddels 68 lokale stichtingen, die bij voorkeur samenwerken met maatschappelijke organisaties. De groei van het aantal vrijwilligers komt volgens Zeldenrust voort uit de ‘aanbodgerichte formule’ van Present. Die gaat uit van de agenda, de mogelijkheden, van de vrijwilligers. Een groep meldt zich aan, Present legt het aanbod van de groep neer bij de hulpverlener en de cliënt. Zeldenrust: ‘We komen vaak in actie in situaties van vervuiling en verwaarlozing in huis. We werken daarvoor ook samen met woningbouwcorporaties. De ontmoeting tussen de groep vrijwilligers en de cliënt is belangrijk. Je ziet iets gebeuren tussen twee heel verschillende doelgroepen.’

Welzijnsorganisaties

Steeds belangrijker wordt, volgens Zeldenrust, de samenwerking tussen vrijwilligers en welzijnsorganisaties. Present is begonnen met een experiment om als een soort detacheringsbureau van vrijwilligers voor de zorg en welzijnssector te werken. ‘Welzijnsorganisaties moeten laten zien hoe ze de samenleving kunnen betrekken bij hun aanbod. Hoe beter ze dat doen, hoe eerder de gemeente met hen in zee zal gaan. Maatschappelijke organisaties die met vrijwilligers samenwerken laten zien dat ze goed in de samenleving zitten.’

Eenmalige bemiddeling

De vaak eenmalige bemiddeling tussen de groep vrijwilligers en de diverse cliënten kost veel energie en tijd van professionals. ‘Dat is zeker waar, omdat we te maken hebben met heel kwetsbare mensen,’ zegt Zeldenrust. ‘Maar de impact is enorm, voor vrijwilliger en voor cliënt.’ Zeldenrust geeft het voorbeeld van een groep studenten die zich aanmeldde om een dag met verstandelijk gehandicapte kinderen op stap te gaan. ‘Ze dachten een lach op het gezicht te toveren, maar konden geen contact maken met de zwaar gehandicapte cliënten. Al doende leerden de studenten toch te ontdekken hoe deze kinderen heel primitief kunnen communiceren. Dat gaf veel voldoening.’