Door een betere ondersteuning aan beginnende en gevorderde professionals te bieden, is veel uitstroom uit de sector te voorkomen, stellen de MOVISIE-onderzoekers in het rapport ‘Werkervaring in welzijn en jeugdhulpverlening’. Ze illustreren hun stellingen met uitspraken van 22 beroepskrachten die ze over hun werk interviewden (zie hiervoor ook: ‘Werkervaring van beginner tot expert’). Beginners hebben bijvoorbeeld behoefte aan korte instructies, structuur in het inwerkproces en veel aandacht en bevestiging. De ervaren expert heeft juist veel ruimte nodig, steun voor persoonlijke doelen en contact met andere experts.

Vijffasenmodel
De onderzoekers Sonja Liefhebber, Deanne Radema en Chantal van Arensbergen gebruikten hierbij het vijffasenmodel van Patricia Benner. Zij onderscheidde in de leercarrière van verpleegkundigen vijf fasen: de beginner, de gevorderd beginner, de bekwame beroepskracht, de volleerde beroepskracht en de expert.

Personeel vasthouden
De aandacht voor beginners schiet vaak tekort, denkt Liefhebber. ‘Het is goed voorspelbaar wat voor problemen beginners hebben en welke begeleidingsbehoefte. Toch hebben werkgevers vaak te hoge verwachtingen. Die aansluiting op het werkveld is al jaren een probleem en telkens wordt er weer aan de beroepsprofielen gesleuteld. Niet alleen de profielen zijn het probleem, maar ook het gebrek aan aandacht voor de geringe ervaring bij beginners. En dat is toch een van de grote vragen voor de sector: hoe houd je beginners binnen?’

Vijfde jaar
Liefhebber verwijst naar initiatieven voor een zogeheten ‘vijfde jaar’ voor trainees in de jeugdzorg. Het gaat om een inwerkprogramma van een jaar, opgezet samen met arbeidsmarktinstituut FCB. ‘Beginners hebben enorm veel vragen. Ze zijn nog onzeker over zichzelf en de grote vraag is dan: hoe geef je ze meer houvast? Verwacht je als werkgever dat ze al alles kunnen? Of houd je rekening met hun onervarenheid en begeleid je ze? In de jeugdzorg voelt men meer de urgentie om aan dit probleem te werken dan in de welzijnsector. Dat heeft ook te maken met grote drama’s als Savanna, waardoor de jeugdzorg veel aandacht kreeg.‘

In het diepe
De welzijnsector is zich minder bewust van de problemen, denkt Liefhebber.  ‘Misschien komt dat  doordat de sector voor beginners ook minder aantrekkelijk is, door de kortere contracten die ze vaak krijgen. Beginners worden vaak in het diepe gegooid en moeten de onzekerste fase in hun loopbaan zelf door zien te komen. Terwijl het dan juist gaat om het opbouwen van ervaringen, ervaringen over hoe te handelen in verschillende situaties, waarop je in de toekomst weer moet terug grijpen.’

Betere aansluiting
Volgens Sonja Liefhebber zou ook welzijn een ‘vijfde traineejaar’ voor beginners moeten overwegen. ‘In de welzijnssector is het probleem net zo groot als in de jeugdzorg. Erken dat er verschillende fasen in de werkervaring zijn. Sluit in elke fase aan op de leerbehoefte van professionals, anders doe je maar wat als sector.’

Lees ook: MOVISIE, ‘Werkervaring in welzijn en jeugdhulpverlening’ en ‘Werkervaring van beginner tot expert’

Meer nieuws in uw inbox? Klik hier voor de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Voor meer achtergronden en opinies, neem hier een abonnement op Zorg + Welzijn Magazine.

,