Door Han van de Wiel – Samenwerking tussen wetenschap en zorginstellingen, tussen theorie en praktijk, ligt voor de hand en zou eigenlijk de gewoonste zaak van de wereld moeten zijn. Er wórdt ook veel samengewerkt, ‘alleen ontbreken vaak visie en strategie en is samenwerking afhankelijk van lokale omstandigheden en toeval’, zegt bijzonder hoogleraar Simone Buitendijk, verbonden aan het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) en TNO.
Maar onder de impulsen van ZonMw, een organisatie die is opgezet om de wisselwerking tussen wetenschap en maatschappij te stimuleren, schieten samenwerkingsverbanden tussen theorie en praktijk momenteel als paddenstoelen uit de grond. De samenwerkende partijen committeren zich formeel en er komt budget en tijd beschikbaar om iets substantieels te ondernemen. Een fonkelnieuwe status – academische werkplaats – geeft aan de samenwerking een eigentijds tintje. Het nog jonge fenomeen academische werkplaats komt voort uit de gedachte dat het belangrijk is dat de zorgsector wetenschappelijker te werk gaat bij het uitoefenen van haar kerntaken en dat de wetenschappelijke wereld onderzoek doet waar de praktijk mee uit de voeten kan. Buitendijk: ‘Dus enerzijds moeten onderzoek en onderwijs beter aansluiten bij de praktijk, anderzijds moet de praktijk meer gebruikmaken van wetenschappelijke kennis uit zogeheten evidence based onderzoek. Voor TNO was het heel natuurlijk om hieraan mee te doen, omdat wij ons toeleggen op toegepaste wetenschap.’ Buitendijk is voorzitter van de themagroep Jeugd van de academische werkplaats Noordelijk Zuid-Holland, waarin het LUMC, drie GGD’en TNO nu drie jaar samenwerken.
De academische werkplaats loopt goed, met onder meer promotieonderzoek naar de haalbaarheid en doelmatigheid van een consultatiebureau voor ouderen en overgewicht bij Hindostaanse jongeren. ‘Je moet niet onderschatten hoeveel tijd het kost om onderling alles af te stemmen en prioriteiten vast te stellen’, zegt Buitendijk. De themagroep Jeugd, die later van start is gegaan, heeft inmiddels twee onderzoeksvoorstellen ingediend bij ZonMw voor financiering naar psychosociale problemen bij jongeren, het opsporen en vroeg behandelen ervan. Buitendijk: ‘Daar weten we nog veel te weinig van. Om een voorbeeld te noemen: we weten niet of de vragenlijsten waarmee we werken ook geschikt zijn voor etnische minderheden.’
Platvloers
De dagelijkse praktijk in de zorg staat op gespannen voet met de door Buitendijk zo gewenste attitude waarin evidence based onderzoek soepeltjes toegang vindt op de werkvloer. Om het maar platvloers te zeggen: de zorg draait productie en schrijft tijd, zeker sinds massieve bezuinigingen zijn doorgevoerd en het motto ‘uurtje factuurtje’ zijn intrede heeft gedaan. De nieuwe academische werkplaats Dementie, waarin Zorgbeheer De Zellingen in Capelle a/d IJssel, de Hogeschool Rotterdam (HR) en het Van Kleef Instituut samenwerken, probeert hierin verandering te brengen. ‘We willen onze verzorgenden, en via hen de mantelzorgers, veel meer bagage geven om met dementerende cliënten om te gaan, zodat we een kwaliteitsslag kunnen maken’, zegt locatiemanager Thuiszorg Nancy Bickes van De Zellingen.
U kunt het hele artikel lezen in Zorg + Welzijn Magazine nummer 10, oktober 2008
