Veel organisaties in de maatschappelijke opvang worden dagelijks geconfronteerd met agressie. ‘Dan vind je sowieso een manier om er mee om te gaan’,  zegt Maarten Hüttner van FCB. Dit arbeidsmarkt- en opleidingsfonds in welzijn en maatschappelijke dienstverlening ondersteunt beleid en trainingen tegen agressie in de maatschappelijke opvang. ‘Er wordt al veel in de sector gedaan, maar dat staat niet altijd op papier.’

Het Agressie Diagnosemodel is een instrument om de risico’s van agressie en geweld door cliënten en omgeving in kaart te brengen. Het is een invuloefening voor afdelingen en organisaties, ontwikkeld door het expertisecentrum Veilige Publieke Taak. Het doel is dat medewerkers en leidinggevenden een goed beeld krijgen van de agressieproblemen. En met welke maatregelen de veiligheid kan worden verbeterd. Overigens blijkt dat veiligheid deels een subjectieve ervaring is die per situatie kan verschillen en waarover de meningen dus verschillen.

In het Agressie Diagnosemodel komen zeven thema’s aan de orde:

1. Registratie van agressie

2. Opvang en nazorg – alarmeren, eerste opvang – nazorg

3. Teambespreking

4. Veilige werkprocessen

Huisregels en gedragscodes – risicovolle bezoekersgroepen – risicovolle taken

5. Veilige werkomgeving

6. Competentieversterking

7. Beleid ontwikkelen en verankeren

Lees hier over het thema agressie en onveiligheid in de maatschappelijke opvang, vrouwen opvang en beschermd wonen.

Het Agressie Diagnosemodel is een checklist. Er worden per thema vragen gesteld over situaties en al dan niet aanwezige maatregelen. Uiteindelijk zijn daaruit gebreken en dus acties af te leiden. Bij het expertisecentrum Veilige Publieke Taak is het Agressie Diagnosemodel op te vragen. Een digitale versie komt binnenkort beschikbaar.

Pistool op tafel

‘Het model helpt organisaties om goed beleid op te stellen, te toetsen en om het onderwerp agressie onder medewerkers bespreekbaar te maken,’ zegt Hüttner van FCB. Uit een analyse van FCB blijkt dat agressie in de maatschappelijke opvang een nog groter probleem is dan de agressie waar politie op straat mee krijgt te maken. ‘Van de medewerkers in de maatschappelijke opvang heeft 63 procent met ernstige bedreigingen te maken gehad. Agressie wordt door de professionals vaak als “normaal” ervaren: “Het gebeurt wel eens dat tijdens een gesprek een pistool op tafel ligt”. Natuurlijk zal agressie nooit verdwijnen in de maatschappelijke opvang, maar professionals kunnen getraind worden om er bewust van te zijn en er mee om te kunnen gaan.’

Sterk maken

Het is de taak van de instellingen om medewerkers sterk te maken zodat ze met onveilige situaties om kunnen gaan, vindt Hüttner. ‘Ik hoor van professionals dat de inzet van organisaties in de knel kan komen, omdat men druk bezig is met bezuinigingen, meer werk, minder mensen en steeds meer mensen die opvang nodig hebben. De waan van de dag maakt de uitvoering van agressiebeleid niet makkelijker.’