Mezzo, de landelijke vereniging voor zorgvrijwilligers en mantelzorgers, voorspelt een doodvonnis voor steeds meer regionale zorgvrijwilligersorganisaties. Audrey Friedel, woordvoerster van Mezzo: ‘Er vallen enorme gaten in de subsidiebudgetten doordat deze organisaties soms wel bij 19 gemeenten moeten aankloppen voor geld. De ene gemeente zegt dan: “jullie krijgen een gedeelte”. De andere zegt: “we gaan het zelf regelen via het welzijnswerk”. Hierdoor trekt een aantal het niet en dan gaat de stekker eruit.’

Worstelen
Voor het regionale Buddy Netwerk Den Haag betekende de Wmo een subsidieoverleg met veertien gemeenten – in plaats van drie zorgkantoren. Directeur Elly Spoelstra: ‘Bij ons is dat redelijk gegaan. Er zijn twee gemeenten afgevallen, maar ik zie anderen worstelen, soms met nog meer gemeenten dan wij. Regionale zorgvrijwilligersorganisaties zijn gewoon veel kwetsbaarder geworden.’
Ontzettend jammer, zegt Friedel (Mezzo), want juist via deze vrijwilligersorganisaties komen de meest kwetsbare mensen in beeld bij maatjesprojecten, vriendendiensten, buddyzorg en vrijwillige thuishulp. Het gaat om mensen voor wie de drempel voor het reguliere welzijnstraject vaak te hoog is. Bovendien zit er volgens haar een groot voordeel aan regionale organisatie.‘Waar in de ene gemeente behoefte is aan maatjes, is er in de andere nood aan vrijwillige thuishulp. Onze organisaties zorgen ervoor dat vraag en aanbod op elkaar worden afgestemd.’

Kritiek
Marius Ernsting, voorzitter van de Vereniging Nederlandse Organisaties Vrijwilligerswerk (NOV) is eigenlijk verbaasd dat deze kritiek nu pas komt. ‘We wisten toch al veel langer dat er met de Wmo heel veel op de gemeenten afkwam, en dat menigeen zich al afvroeg of ze daar wel op waren toegerust? In de vereniging bestaat ook kritiek, vooral op het feit dat vrijwilligersbeleid bij veel gemeenten nog altijd niet in de steigers staat. En dat daardoor samenwerking tussen gemeenten bij bijvoorbeeld subsidieverstrekking ook ver te zoeken is. ‘Maar om nu meteen te zeggen doodvonnis… Laat ik het beschouwen als een alarmbel.’

Verschraling
Naast de versnippering van subsidies noemen zowel Friedel, Ernsting als Spoelstra de verdere verschraling van de AWBZ als belangrijk punt van zorg. Daardoor wordt er een steeds groter beroep gedaan op vrijwilligers. Friedel: ‘Wij hebben maar liefst zesduizend mensen op onze wachtlijsten.’ Ernsting (NOV): ‘Ik zie een tendens dat professionele zorgaanbieders, betaalde krachten, bijvoorbeeld coördinatoren dagbesteding, steeds vaker worden vervangen door vrijwilligers. We hebben dus alle reden om alert te zijn.’

Juist meedoen
Wat kunnen vrijwilligersorganisaties zelf doen? Elly Spoelstra (Buddy Netwerk Den Haag): ‘Wij doen ongelooflijk ons best om gemeenten ervan te blijven overtuigen hoe waardevol Buddy Netwerk is. Dat een buddy juíst effect heeft op “het meedoen” van kwetsbare mensen, de kernwaarde van de Wmo, voordat ze in de formele zorg belanden – en dus een nog grotere kostenpost worden. Buddyzorg is Wmo in het kwadraat, want mensen kunnen langer thuisblijven en buddy’s zijn actieve, ondersteunende burgers. Dat blijf ik steeds maar vertellen, bij elke Wmo-bijeenkomst.’ Friedel: ‘Onze organisaties moeten onderzoeken hoe ze kunnen blijven bestaan, maar gemeenten zouden zich tegelijk moeten realiseren wat ze, door vrijwilligersorganisaties te steunen, kunnen betekenen voor kwetsbare groepen. Daar hebben ze ten slotte Wmo-gelden voor gekregen.’

Meer nieuws in uw inbox? Klik hier voor de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Voor meer achtergronden en opinies, neem hier een abonnement op Zorg + Welzijn Magazine.

Bron: Foto: ANP/Robert Vos