De fractievoorzitters gaan met elkaar en de minister-president in debat over de plannen voor 2015 en komen soms ook met een tegenbegroting.

SP

Uit de tegenbegroting van de SP blijkt dat de partij meer geld wil uitgeven aan zorg, sociale zekerheid en onderwijs. Emile Roemer wil de kabinetsbezuinigingen op de thuiszorg en dagbesteding voor ouderen en mensen met een beperking helemaal terugdraaien. Met een pakket maatregelen van 900 miljoen wil de SP de afbraak op het gebied van de sociale zekerheid te herstellen. Er moet een noodfonds voor de sociale werkplaatsen komen en de jeugdwerkloosheid wordt als het aan de partij ligt aangepakt.

PVV

‘Het kabinet maakt de verkeerde keuzes. Er moet geen geld gaan naar asielzoekers, wel naar ouderen. Geen geld naar ontwikkelingshulp, wel naar lagere belastingen en een fatsoenlijke zorg’, zo reageerde Geert Wilders op de begrotingsplannen. De PVV vindt dat de ouderen niet opnieuw het kind van de rekening mogen worden nadat ze de afgelopen jaren al fors aan koopkracht hebben ingeleverd. De partij eist een indexatie van pensioenen, geen verlaging van de ouderenkorting, geen hogere zorgpremie en eigen risico, geen sluiting van de verzorgingshuizen en geen afbraak van de thuiszorg. Wilders: ‘Handen af van onze ouderen. Ik ben het gesol met hen beu. Waar is het respect gebleven? Genoeg is genoeg.’

VVD

De VVD steunt de decentralisaties in de zorg. Het kabinetsbeleid zorgt er volgens de regeringspartij voor dat Nederlanders beter tegen een stootje kunnen. Mensen krijgen zo de keuze om zelf hun zaken te regelen, en zo onafhankelijk mogelijk te zijn van instellingen en bureaucratie. ‘Het geeft je de ruimte en de kans je leven te leiden zoals jij dat wilt. Daarmee ontlast je de collectieve systemen die we hebben opgetuigd. Maar belangrijker nog; zo kom je tegemoet aan wat mensen zelf willen.’

PvdA

Fractievoorzitter Diederik Samsom zei tijdens de beschouwingen dat veel mensen bang zijn dat ze zonder een goed netwerk van vrienden en familie er alleen voor komen te staan. Die mensen zien nog te weinig zichtbare inspanningen om die onzekerheid te verkleinen. De belofte dat de zorg dichtbij mensen wel goed komt, is dan onvoldoende, aldus Samsom. Hij verwacht dat er in de komende tijd aanpassingen van de plannen nodig blijven. Maar dan wel snel, vindt hij. ‘De toelage Huishoudelijke hulp is een heel goed plan, maar het is nu bijna oktober, drie maanden voor 1 januari. Breng dit idee verder: zet zorgaanbieders erbij, leg wat geld ernaast, en help mensen. Het kan meer dan 10.000 mensen aan het werk houden in de thuishulp.’

SGP

De SGP wil zich blijven inzetten voor mantelzorgers. ‘Die worden ontmoedigd, terwijl ze juist een (fiscaal) steuntje in de rug verdienen. Dat staat haaks op de participatie-filosofie van het kabinet en is óók in strijd met het beleid de zorg deels bij burgers zélf te leggen’, aldus de partij.

GroenLinks

Het kabinet doet op dit moment niets anders centraal dan bezuinigen, zei fractievoorzitter Bram van Ojik tijdens de beschouwingen. ‘Zorgaanbieders weten niet meer waar zij aan toe zijn. Neem de Jeugdzorg. Zij zouden eerst in april dit jaar duidelijkheid krijgen van gemeenten over hun budget voor volgend jaar. Toen in juni. Toen uiterlijk 1 augustus. Nu echt voor 1 oktober. Het kabinet meldt juist te pas en te onpas dat we zo lang mogelijk thuis moeten blijven wonen. Maar dan wel met zo weinig mogelijk thuiszorg, en het liefst ook zonder andere vormen van zorg.’ De partij pleit daarom in haar tegenbegroting voor een noodfonds voor de zorg.

CDA

Vanaf 2015 zullen de zorgmaatregelen een zware wissel trekken op de samenleving, vindt het CDA. De plannen van het kabinet voor de langdurige zorg leiden volgens de partij tot grote onzekerheid bij ouderen en langdurig zieken. ‘De overhaaste manier waarop de vijf coalitiepartijen de veranderingen doordrukken is een recept voor chaos en problemen’, zei Sybrand Buma tijdens de beschouwingen. De partij trekt in de eigen agenda 200 miljoen euro extra uit om de snelle invoering van de nieuwe Wmo op te kunnen vangen.

D66

‘In de zorg gebeurt veel, maar wat doet het kabinet met de signalen dat de overdracht van taken minder soepel gaat dan wellicht gehoopt?’, vroeg Alexander Pechtold tijdens de beschouwingen. En over de participatiesamenleving: ‘Ik geloof graag dat mensen willen bijdragen. Maar mensen zijn geen beleidsinstrumenten. Het simpelweg overdragen van overheidstaken is een al te simpele en eenzijdige invulling van het begrip  participatiemaatschappij. Zelfbeschikking staat of valt met een toegankelijke overheid die luistert en meedenkt. En de spelregels aanpast. En dan gaat het mij niet alleen om de zorg’

CU

Veel mensen zijn onzeker over de grote hervormingen in de zorg, heeft ook Arie Slob geconstateerd. ‘De nieuwe jeugdzorg, de nieuwe Wmo en de wet langdurige zorg. Het begint nu pas’, zei hij tijdens de beschouwingen.  De bezuinigingen op de zorg in 2015 zijn met 400 miljoen euro verminderd, maar dat geld moet wel goed landen, waarschuwde Slob. ‘Dat geld moet onder andere gaan naar de jeugdzorg, naar goede dagbesteding voor ouderen en om huishoudelijke hulp beschikbaar te houden.’ De ChristenUnie vroeg ook om een eerlijke verdeling van Wmo-geld onder gemeenten. Nu zouden met name de gemeenten met 50-100.000 inwoners benadeeld worden. ‘Zij worden nu gestraft, omdat ze hun zaken goed voor elkaar hebben. Dat is voor ons niet acceptabel.’

Partij voor de Dieren

‘Het kabinet legt de Miljoenennota neer bij mensen in een kwetsbare positie: ouderen, zieken, mantelzorgers, gehandicapten en mensen in ontwikkelingslanden’, stelde Marianne Thieme woensdag.  ‘Wie nu hulp verleent, kan straks zomaar zelf afhankelijk zijn van een uitkering omdat het kabinet het niet georganiseerd krijgt om de stijgende zorgvraag te koppelen aan extra banen voor echte hulpverleners.’ In de gezondheidszorg staat niet langer de mens centraal maar de rekening, vindt Thieme. Er staan tienduizend ouderen op de wachtlijst, verzorgingshuizen worden gesloopt en mantelzorgers moeten geld inleveren. ‘Dit kabinet zet in op “wie dan leeft, wie dan zorgt” en legt de rekening nu al neer bij de zwaksten, mensen en dieren’, aldus Thieme.

50Plus

De rigoureuze hervormingen in de zorg thuis en taakoverdracht aan gemeenten komen volgens Henk Krol ongemeen hard aan. ‘In de ene gemeente harder dan in de andere: dát is de prijs van decentralisatie. Niet alleen in de thuiszorg wordt flink gesneden, ook de langdurige zorg moet eraan geloven.’ Ouderen, vooral die met zorgkosten, zijn in de afgelopen jaren door een stapeling van maatregelen onevenredig geraakt, vindt de partij. De participatiemaatschappij is een lastig plan voor ouderen, meent Krol, want 25 procent van de ouderen heeft totaal géén sociaal netwerk . Hij wees het kabinet erop, dat voor alle mantelzorgers geldt dat ze bijna éénderde van hun inkomen kunnen verliezen en voegde eraan toe: ‘Zorg voor een ander wordt door dit Kabinet bestraft!’

50Plus-Klein

‘Het huidige kabinetsbeleid legt een grote druk op vrijwilligers, vindt  Norbert Klein van de fractie 50PLUS/Klein. Volgens de eenmansfractie mist het kabinet een visie op de maatschappelijke betekenis en de praktische consequenties van de inzet van vrijwilligers. ‘Ondanks het schijntje van de 40 miljoen euro extra Wmo-pleister op de 700 miljoen euro bezuiniging is het traject van de decentralisaties in het sociaal domein alleen maar een bron voor een parlementaire enquête over pakweg 4 jaar, in 2019. In de tussentijd zal er met veel vallen en opstaan door gemeenten, hulpverleners, mantelzorgers en vrijwilligers gered worden wat kan.’