Door Alexandra Sweers – Hoe moet het PGB er in de toekomst uit gaan zien? Er is 150 miljoen meer beschikbaar voor het persoonsgebonden budget in 2010 dan het jaar ervoor. Maar dat geld wordt niet opgemaakt, legt Aline Saers uit. In die zin hoeft belangenenvereniging Per Saldo zich niet ongerust te maken. Maar om op dezelfde voet verder te gaan met de regeling, omdat er nu eenmaal genoeg geld beschikbaar is, ziet Saers niet zitten. ‘Er wordt gedacht: “Oh leuk, we gaan met een PGB de zorg even lekker zelf regelen.” Maar zo gaat het niet in de praktijk.’

Achterdeur
Uit onderzoek blijkt dat veel mensen noodgedwongen gebruik moeten maken van de PGB-regeling, stelt de directeur. ‘Bij gebrek aan passende zorg in natura. Een voorbeeld: voor jongeren in de ggz is nauwelijks begeleidende zorg in natura beschikbaar. En al helemaal niet voor kinderen die thuis of op school begeleiding nodig hebben.’ Ook blijkt dat mensen zonder dat zij het weten budgethouder zijn, zegt Saers. ‘Sommige organisaties die een aanbesteding verliezen, zetten hun hele klantenbestand om naar de PGB-regeling. Via de achterdeur worden mensen die om begeleiding vragen dan ineens budgethouder.’

Inkopen
Voor een PGB-regeling moet je bewust kiezen, meent Saers. ‘Je moet er wel wat voor doen, maar het is niet ongelooflijk ingewikkeld. Met de juist informatie kun je er goed doorheen komen. Maar mensen die ’s nachts wakker liggen omdat er geld op hun rekening staat, maar niet weten hoe ze zorg moeten inkopen, worden er niet gelukkig van. Zij zijn beter af met zorg in natura.’

Hulpvraag
Het heeft een tijdje geduurd voordat het ministerie van VWS de problemen inzag, zegt de directeur. ‘Maar Jet Bussemaker ziet nu ook dat dit een punt is. Samen met VWS gaat Per Saldo onderzoek doen naar wat nu de werkelijke doelgroep is voor het persoonsgebonden budget. Zo moet de PGB-regeling weer terug naar de oorsprong: voor mensen met een meervoudige hulpvraag en gericht op het deelnemen in de samenleving.

Gedragscode
‘Dat betekent niet dat we meteen mensen uit de regeling moeten kieperen. Maar we moeten wel een begin maken om daarnaar te kijken. Bovendien moet de zorg in natura beter: de zorgkantoren moeten de juiste zorg inkopen.’ Per 2010 geldt er voor gemeenten een betere informatieplicht voor de budgetregeling.
Ook is er inmiddels een gedragscode voor pgb-bureaus die volgend jaar moet uitmonden in een keurmerk. ‘Dat moet ervoor zorgen dat mensen met een pgb die werken met een pgb-bureau meer inzage en controlemogelijkheden hebben. Zo zullen de verhalen over vermeende fraude ook verminderen.’

Assistentiebudget
De grote wens van Saers is dat het PGB niet meer uit verschillende potjes wordt gefinancierd. ‘Geen PGB uit de WIA, AWBZ of Wmo, maar één regeling voor de totale hulpvraag.’ De directeur bezocht onlangs België, Noorwegen en Zweden. ‘Daar kijken ze naar je beperkingen en waar je hulp voor nodig hebt. Mensen die een zogenaamd assistentiebudget krijgen, volgen eerst ook een training over hoe dat precies werkt. In die landen kijken ze naar de mensen in hun totaliteit, in Nederland hakken we ze in stukjes.’

Op 4 november vindt de Dag van het Persoonsgebonden Budget plaats. Diverse sprekers zullen op het congres hun visie geven op de toekomst van het persoonsgebonden budget. Staatssecretaris Bussemaker opent de dag. Onderdeel van het programma is ook de uitreiking van de Theo Zwetsloot Award 2009 door Erica Terpstra, een van de grondleggers van het persoonsgebonden budget.

Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.

Bron: Foto: ANP/Phil Nijhuis