Het diner start pas om 18.00 uur, maar om 17.30 is het al flink druk in wijkcentrum Overdie in Alkmaar. De dinerzaal is nog leeg, in de bar hebben de eerste gasten zich al gemeld. De kinderen van de vrouwen die staan te koken, zitten onder begeleiding aan een tafel te tekenen en spelletjes te doen en laten flink van zich horen. Manager Wanda Nieste heeft het razend druk. Er is geen vrijwilliger voor de kassa vanavond dus ze moet het zelf doen. Intussen klampt menigeen haar ook nog met vragen aan.

Maaltijd voor zeven euro

Wanda Nieste is al negen jaar manager bij Resto VanHarte. In Alkmaar zijn drie locaties; In Overdie kunnen mensen iedere week voor zeven euro een maaltijd krijgen. Op de andere twee locaties, de Rekere en de Vleugels, wordt om en om wekelijks een maaltijd verzorgd. Alleen Nieste en de (professionele) kok zijn in dienst bij de stichting. De overige werkzaamheden worden door vrijwilligers gedaan. In Alkmaar zijn dat meestal mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Nieste werft de vrijwilligers onder andere via de ggz, de reclassering en het Centrum Begeleid Werken. Dat gaat heel goed, volgens haar: ‘Sommigen werken hier al tien jaar.’

Thema aan diner

Soms wordt er een thema aan de maaltijd gekoppeld. Zoals vanavond bij het integratiediner, dat in navolging van het nationaal integratiediner is georganiseerd. Het doel van het integratiediner is om mensen van verschillende achtergronden bij elkaar te brengen zodat ze  meer begrip voor elkaar krijgen. Nieste vroeg de vrouwen van Vrouwenkracht, een organisatie die zich inzet om nieuwe Nederlanders wegwijs in Alkmaar en in de Nederlandse cultuur te maken, om de maaltijd te verzorgen. Een aantal vrouwen is enthousiast aan de slag gegaan. In de keuken staat bijvoorbeeld een enorme pan couscous op het fornuis. Dat was zoveel werk dat de Marokkaanse vrouwen al een dag van te voren zijn begonnen met koken. ‘Leuk dat ik nou ook eens zie hoe semosa’s gemaakt worden’ zegt Samira, knikkend naar haar Somalische collega. ‘Die at ik altijd al graag, nu kan ik ze zelf ook maken.’

Niet alleen eten

Tijdens het diner zelf komt de interactie tussen de verschillende culturen wat minder tot stand. Er zijn diverse tafels van zes tot acht personen in de zaal. Aan een tafel zitten Somalische vrouwen met hoofdbedekking en lange gewaden. Ook de Marokkanen, de Turken en de witte Nederlanders lijken voornamelijk aan aparte tafels te zitten. Marino, Henk, Cor en Richard eten al zo’n vijf jaar iedere week bij VanHarte. Ze wonen in de buurt, zijn allemaal alleenstaand en hebben elkaar bij VanHarte ontmoet. ‘Alleen eten is niet leuk, de muren praten niet’, maakt Marino duidelijk. ‘Ik ben blij dat dit soort wijkrestaurants er zijn.’

Geen contact

Vanavond is het drukker dan anders, volgens de mannen. Ook zij zien dat de verschillende culturen in de zaal niet echt mixen. Zelf praten ze ook bijna nooit met gasten uit een andere cultuur. Alleen Richard, die ook bij de club hoort, komt oorspronkelijk van de Antillen. De mannen vinden dat ze zelf wel open zijn, maar dat mensen uit andere culturen vaker nogal terughoudend reageren. ‘En als je de vrouwen groet, doen ze alsof je lucht bent.’

Vrijwilligerswerk

Frits, een Surinaamse man, aan een andere tafel is het daarmee eens. ‘Met Turkse en Marokkaanse  vrouwen krijg je geen contact.’ Zelf woont hij al vijfenvijftig jaar in de wijk. In het buurthuis doet hij veel vrijwilligerswerk. Marlies die tegenover hem zit, is het daar niet mee eens. ‘Er zijn ook hele vrijgevochten Turkse en Marokkaanse vrouwen.’ Frits haalt zijn schouders op. De couscous laat hij grotendeels staan. Niet pittig genoeg en de rijst bevalt hem niet.

Alles delen

Aan de tafel waar de overige vrouwen van Vrouwenkracht zitten, is wel interculturele saamhorigheid te bespeuren. Die saamhorigheid kwam al eerder tot stand in de sessies die er wekelijks zijn. ‘Wij lachen en huilen samen’, vertelt Sidonia uit Bosnië. ‘We delen alles met elkaar.’ Elize uit Macedonië en Muazzez uit het Koerdische deel van Turkije knikken instemmend. Vanavond zijn ze gekomen om andere mensen te ontmoeten en te genieten van de kookkunsten van hun groepsgenoten.

Chaos en gegil

Nieste is achteraf niet helemaal tevreden over over de gang van zaken. ‘De kokende vrouwen wilden de gasten aan aparte tafels van zes of acht personen zetten. Normaal gesproken zetten we lange tafels neer, dat is bevorderlijk voor de interactie tussen de mensen.’ Ook had ze een gesprek op gang willen brengen via kaartjes die op tafel stonden. Daar stonden uitspraken op als: waar liggen jouw roots? Of: Heeft u een relatie of bent u singel? Nieste: ‘Maar door de chaos en het gegil van de kinderen lukte het ons niet om de regie te pakken.’

Aangenaam verrast

Teleurgesteld is ze niet: ‘Dit ging nu eenmaal zo. Ik kan het laten voor wat het is.’ Ze krijgt steun uit onverwachte hoek. De echtgenoot van de Syrische kokkin komt enthousiast naar haar toe. ‘Wat vond ik dit leuk’ zegt hij. ‘Ik ben aangenaam verrast. Dit sfeertje vind je nergens. En zo mooi om de vrouwen die hebben gekookt hier te zien. Als ik ze op straat tegenkom, dan kijken ze naar de grond. Maar hier lachen ze en lopen ze open en met opgeheven hoofd door de zaal.’