Je spreekt van een multiprobleemgezin als er in het gezin langdurige problemen spelen bij zowel ouders en kinderen en op meerdere (leef)gebieden. Als er sprake is van complexe problemen die door elkaar heen lopen en elkaar in stand houden. Als er een golfbeweging zichtbaar is: soms is het rustig, soms raakt het gezin van de ene crisis in de andere. Als de problemen intergenerationeel zijn. Als de motivatie voor hulp laag is. Als er een lange geschiedenis is van veel verschillende hulpverleners. Als de complexiteit van de problemen het moeilijk maakt om hulp te verlenen. En als het gezin geen verantwoordelijkheid neemt voor de situatie waar het in zit.

Integraal werken

Al met al is het lastig om deze gezinnen goed te ondersteunen. Steketee: ‘Wat hierbij in elk geval van belang is, is dat je domein overstijgend werkt. Je ziet bij deze gezinnen vaak dat als je een probleem oplost, er een ander probleem tevoorschijn komt dat misschien nog wel urgenter is. Dat vergt integraal werken, het vergt één aanspreekpunt en het is nodig dat alle partijen aan tafel zitten.’ En al deze partijen samen, hulpverleners én gezin, moeten een gezamenlijke visie en een gezamenlijke aanpak hebben. ‘Ik heb de hoop dat de wijkteams dit makkelijker maken.’

Eén aanspreekpunt

Steketee is een groot voorstander van één gezin, één plan, één aanspreekpunt. Ben jij dat vaste aanspreekpunt voor een multiprobleemgezin? Dan zijn volgens de professor een aantal zaken van belang. ‘Wees flexibel, beschikbaar en bereikbaar. Stel grenzen, maar blijf wel zolang het nodig is. Een crisis vindt niet per se plaats tussen negen en vijf. Werk outreachend en ondersteun het gezin bijvoorbeeld ook door met ze mee te gaan naar afspraken met andere instanties. Weet wanneer je moet opschalen en leer ouders om positief te zijn.’

‘Een Complex gezin heeft een creatieve hulpverlener nodig.’ Dat zegt Sandra Klokman, adviseur sociaal domein. Lees meer >>

Langdurig volgen

Maar het allerbelangrijkste in de ondersteuning van multiprobleemgezinnen, is dat de gezinnen langdurig gevolgd worden en er lichte hulp wordt geboden. ‘We moeten af van de neiging om de problemen op te lossen. Volg het gezin langdurig, houd een vinger aan de pols en stap af van de neiging dat je alle problemen nu moet oplossen. Accepteert, stut en steun en houd het gezin overeind. Als dat lukt, heb je al heel veel bereikt.’

Transformatie

Dat klinkt leuk, een gezin langdurig volgen, maar dat is natuurlijk niet altijd haalbaar. Je hebt als sociaal professional misschien te maken met een zware caseload, een maximum aantal uren dat je aan een cliënt mag besteden en een beperkt budget. Steketee: ‘Kun je de hulp zelf niet blijven geven, kijk dan verder. Wie of welke instantie kan het van je overnemen zodat het gezin wel ergens in beeld blijft. Wellicht kun je zelfs een vrijwilliger vragen de klus over te nemen. En: gebruik de transformatie. Jij weet hoe het in de praktijk gaat. Leg de situatie uit, beargumenteer waarom een gezin langer hulp nodig heeft en kijk of je het kunt regelen.’