Het is december en de bomen in het bosrijke Baarn zijn wit door een dunne laag rijp. Aan de lange Amsterdamseweg vol gigantische villa’s staat het gezellige gezinshuis van Annemarie en haar man Maurits. Het is een wit pand, ruim, met een houten schuur ernaast. Een groen hekje zwaait open, en zo stap je het terrein op van ‘Villa Saron’. 

‘Joehoe, hier ben ik!’ De energieke Annemarie hangt uit haar auto op de parkeerplaats, met een telefoon aan haar oor. ‘Ja, ik moet éven een belletje afmaken, spoedje, zie je zo!’ Een voorbode van wat gaat komen: Annemarie verdeelt haar aandacht constant tussen een stroom aan appjes, telefoontjes, regeldingen en de mensen om haar heen. 

Eenmaal binnen, stap je in de ruime eetkeuken waar een haard staat te knisperen. Nee, geen echte, maar zo een die je via Netflix op je tv-scherm kunt laten afspelen, en eerlijk gezegd voelt het best knus aan. Er staat een lange houten tafel, waar met gemak 12 mensen aan kunnen schuiven, zoals ook vanavond weer het geval zal zijn. Op de tafel staat bij iedere zitplek een naamsticker geplakt. Vaste plekken voor de gezinshuiskinderen, en er is altijd ruimte voor een onverwachte gast. De sticker met ‘Annemarie’ erop, prijkt aan het midden van de tafel.

Druk, druk en nog eens druk

Het gezinshuis is een broeinest van activiteit. Dat is ook logisch als je dagelijks zo’n zes tot twaalf pleegkinderen met complexe problematiek in huis hebt. Daarnaast lijken mensen af en aan te lopen. 

Zo komt de dochter van Annemarie, Maureen, (die ook in het gezinshuis werkt) net binnen met haar zoontje Maes op de heup. En in hun kielzog Rachel, een voormalig gezinshuiskind, met haar pasgeboren dochter Feline. Zij heeft zes jaar bij Annemarie gewoond en woont nu zelfstandig. Ze heeft veel geborgenheid en liefde ervaren bij Annemarie en Maurits, vertelt ze, en neemt nu die ervaring mee in de opvoeding van haar eigen dochtertje. ‘Ik doe gewoon na hoe het hier gaat’, zegt ze, terwijl ze Feline verschoont op de keukentafel. 

Ja, het is een hectisch huishouden. Maurits, de man van Annemarie, verbouwt een groot huis tot een aantal Wlz-woningen, de kerstboom moet nog opgetuigd worden samen met de pleegkinderen, er wordt vandaag een verjaardag gevierd van een 13-jarig gezinshuiskind, ‘oma’ Joke (de 82-jarige buurvrouw die inmiddels in huis woont bij Annemarie) heeft recent een hersenbloeding gehad en dan zijn er ook nog de eigen kinderen en kleinkinderen van Annemarie die aandacht nodig hebben. 

Maar, zoals Annemarie lachend zegt: ‘Dit is eigenlijk de normale gang van zaken en stiekem ga ik goed op al die hectiek. En als er een keer een kindje weggaat en het is wat rustiger, dan heb ik altijd de neiging om meteen Veilig Thuis te bellen en te zeggen: we hebben hier een bedje over hoor. Is er crisis? Er is hier plek!’

Voorbereidingen voor Kerst

Al weken is Annemarie de kerstdagen aan het voorbereiden. Ze koopt voor ieder kind een cadeautje voor onder de boom. ‘Voor mij gaat Kerst niet om de cadeautjes of de boom, maar om het vieren van de komst van het kindje Jezus. Maar ik vind het nou eenmaal zó leuk om cadeautjes te kopen voor anderen dat ik het niet kan laten.’ Ze houdt trots een klein kerstpakje omhoog voor een van de jongere gezinshuiskinderen om te dragen tijdens de kerstdagen. 

Verloop van Kerst

Annemarie heeft een plan voor de kerstdagen, dat ze zorgvuldig met de gezinshuiskinderen deelt om hen rust en houvast te bieden. Van een kerstmaaltijd in de kerk op kerstavond tot een uitje naar het all-you-can-eat restaurant op Eerste Kerstdag, alles is zorgvuldig gepland. 

De drie gezinshuiskinderen die vandaag door omstandigheden thuis zijn, roepen allemaal dat ze uitkijken naar kerst, maar dat ze vooral zin hebben in de all you can eat-avond. Ze likken er nu al hun lippen bij af. Lekker tutten vooraf en eenmaal daar zullen ze alles eten wat hun maag aankan. ‘Behalve sushi, want daar heb ik een keer zoveel van op dat ik moest overgeven’, zegt een van de meisjes lachend. 

De all-you-can-eat-optie is vooral een strategische zet. Want zo kunnen de kinderen genieten van hun favoriete gerechten (iedereen heeft zo zijn eigen eetwensen) én hoeven ze niet een hele avond stil te zitten. En dat scheelt weer een hoop kopzorgen voor Annemarie en Maurits.

Boze vader

Kerst verloopt niet altijd zorgeloos. Annemarie herinnert zich een incident waarbij een boze vader van een van de gezinshuiskinderen op kerstavond binnenviel, wat voor veel spanning zorgde. Haar zoon en man hebben hem uiteindelijk de deur uit gezet. Dit benadrukt de gevoeligheden rondom pleegzorg, waar de feestdagen de complexiteit van familiebanden benadrukken. Kinderen willen soms wel naar huis, maar het kán gewoon niet. 

Chaos in de jeugdzorg

Het is chaos in de jeugdzorg, dat weten we allemaal. Annemarie merkt daar veel van. Er is zoveel nood. En er is vaak geen enkele opvangplek in de thuisomgeving van kinderen en daarom komen ze vanuit het hele land naar haar gezinshuis. Ook kinderen van moslimouders, joodse kinderen of kinderen die niet gelovig zijn opgevoed. Terwijl Annemarie christelijk is. 

Annemarie is daarover heel duidelijk tegen degene die belt: ja, er is plek voor ze en ik houd zes dagen per week, 24/7 rekening met ze, maar op zondag gaan we mijn ‘hobby’ uitoefenen: naar de kerk. 

Realisatie in Afrika

Een tijdje geleden bezochten Annemarie en haar man Maurits vrienden in Afrika, die daar als arts en verpleegkundige werken. Annemarie was geraakt door de nood daar en bang dat ze ‘in Afrika haar hart zou verliezen’. Maar juist daar realiseerde ze zich: in Nederland is een ander soort nood. Ik ben thuis nodig. 

Kerst voor de eigen kinderen

Het valt op hoe druk Annemarie is met alles en iedereen, ook met eenzame ouderen in de omgeving of in de kerk en met het organiseren van (kerst)uitjes met haar hele familie. Haar telefoon zit aan haar hand gekluisterd. Het kan niet anders dan dat het offers vraagt. En dat klopt, vertelt Annemarie. ‘Ik realiseerde me een tijd geleden dat ik altijd druk ben met het gezinshuis. Een van mijn kinderen – die zelf ook al moeder is – zei tegen me: “Mam, je bent een geweldige oma, maar ik mis mijn moeder soms.” Ja, dat doet wel even pijn, maar het is ook goed als je kinderen eerlijk zijn, want dan kun je iets veranderen.’ 

Dus hebben Maurits en Annemarie een aantal jaar geleden besloten om rond de kerstdagen speciale tijd door te brengen met hun eigen kinderen, terwijl het personeel de zorg voor het gezinshuis op zich neemt. Daar is Annemarie blij mee. ‘De gezinshuiskinderen zullen uiteindelijk hun eigen weg gaan, en dat is ook gezond. Mijn 5 ‘eigen’ kinderen zullen altijd mijn kinderen blijven. De band met hen staat boven alles.’ 

Lees ook:

Veel regels bij opzet gezinshuis: zo krijg je het toch voor elkaar

Gezinshuizen schieten als paddenstoelen uit de grond. Voor kinderen met complexe gedragsproblematiek een uitkomst, ziet Anne Marie Boon-Rozendaal, de oprichter van gezinshuis Manoah in Gouda. Wat komt er allemaal bij kijken als je een gezinshuis op wil zetten? ‘In ieder geval een groter huis, 24/7 beschikbaarheid en vooral heel veel ruimte in je hart.’