Door Martin Zuithof – Na een aanloopperiode in 23 voorbereidingsgemeenten is het Participatiebudget sinds 1 januari 2009 van kracht. Het budget is een bundeling van de gemeentelijke middelen voor re-integratie, inburgering en volwasseneneducatie in één uitkering voor gemeenten. Doel is om burgers zo goed mogelijk te laten participeren via inburgering, scholing en werk.

Vertragingen
Anton Revenboer is directeur van Ernst & Young Advisory en ondersteunde als projectleider de invoering van het Participatiebudget in de voorbereidingsgemeenten. Volgens Revenboer verloopt de invoering in een aantal  gemeenten goed. Hij is wel kritisch over de opstelling van het ministerie van Onderwijs. Ook vreest hij dat de komende bezuinigingen tot vertragingen zullen leiden.

Successen
Vooral voorbereidingsgemeenten hebben inmiddels de nodige ervaring met het nieuwe budget. Succesvol is bijvoorbeeld de samenwerking van ROC-Midden Nederland met de gemeente Houten, vertelt Revenboer. ‘Dit ROC heeft met de gemeente een concept ontwikkeld waarbij ze mensen zowel scholing als werk aanbieden. Medewerkers van de ROC en gemeenteambtenaren doen samen de intake en helpen cliënten op weg bij opleiding en het vinden van werk of vrijwilligerswerk. Zo zijn er wel meer ROC’s bezig met de koppeling van werk en opleiding.’

Prestatieprikkels
Revenboer stelt dat het ministerie van Onderwijs het educatiedeel binnen het budget in de Miljoenennota 2010 heeft ‘uitgekleed’. ‘Dit ministerie heeft niet doorgezet in de onderhandelingen met de MBO-Raad en de Vereniging Nederlandse Gemeenten. Zij hebben de prikkels om gemeenten beter te laten presteren, tegengehouden. Uitstel van de marktwerking en de output-verdeelmaatstaf, de verdeelsleutel voor het budget voor de gemeenten, betekent een stap terug op het gebied van educatie. Bovendien komen er volgend jaar bezuinigingen aan.’

Kansarmen
Gevolg van die nieuwe bezuinigingen is mogelijk dat gemeenten vooral gaan inzetten op de kansrijken op de arbeidsmarkt. ‘Volgens het kabinet is werk het belangrijkste middel bij participatie. Bij bezuinigingen kan de sociale activering naar de achtergrond verdwijnen en verdwijnt mogelijk ook de zwakkere doelgroep die dit nodig heeft uit beeld. Dan hangt het van de lokale politiek af of activering nog wordt ingezet. Juist de kansarmen moet je met het Participatiebudget erbij proberen te houden.’

Sociale activering
Revenboer pleit voor nog verdergaande afstemming van de budgetten voor inburgering, re-integratie en educatie met de Wet sociale werkvoorziening en de Wet maatschappelijke ondersteuning.  ‘Daarmee kun je de beschikbare middelen veel beter inzetten om niet-actieven te helpen participeren. De gemeente Den Haag slaagt er bijvoorbeeld goed in om verschillende aanbieders in te zetten om achterblijvers te bereiken. Deze gemeente heeft zowel een strakke sturing bij plaatsing op de arbeidsmarkt als bij sociale activering.’

Anton Revenboer (Ernst & Young Advisory) spreekt op 10 december 2009 tijdens Landelijk Platform Participatie. Eén jaar participatiebudget: drama of succes? Onder leiding van Ella Vogelaar gaat u samen met experts in op de dilemma’s, kansen en actuele ontwikkelingen rondom het Participatiebudget.

Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.