‘Te lang zijn we voorbijgegaan aan de belangrijke rol van arbeid bij behandelingen in de ggz.’ Dat stellen Ard van Oosten, psychiater en Programmamanager Arbeid van de Parnassia Groep en Lex Burdorf, professor determinanten van volksgezondheid bij het Erasmus MC. ‘We bespreken het te weinig en hebben er te weinig kennis van. Mensen die werkloos worden, gaan zowel mentaal als fysiek heel snel achteruit. Het leidt zelfs tot harde aandoeningen, zoals een hartaanval.’

Herstel

Burdorf en Van Oosten zijn betrokken bij de zogenoemde ‘Generieke module Arbeid als medicijn’. De module helpt behandelaars om arbeid in te zetten bij behandeling en herstel van geestelijke klachten. Onderzoek onder langdurig werklozen bevestigt dat werk tegen depressie helpt. Burdorf: ‘Mensen die aan werk kwamen, gingen sprongen vooruit in hun gezondheid. Fysiek, maar vooral mentaal: zelfwaardering, controle over het eigen leven terugkrijgen en gelukkig zijn.’

Het kabinet stelt 3,5 miljoen euro beschikbaar voor het naar werk begeleiden van mensen met psychische aandoeningen. Dit is nodig omdat mensen met een psychische aandoening van alle groepen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt de meeste problemen hebben bij het vinden van een baan. Lees meer >>

Ziekmakend

Werk kan zowel de oorzaak als de oplossing voor het probleem zijn, aldus de deskundigen. ‘Zoals een medicijn, kan ook werk ziekmakend zijn als je het verkeerd inzet’, aldus Van Oosten. De oplossing is volgens hem om werk uit te voeren op een manier die beter bij je past en energie oplevert. Burdorf: ‘Je moet niet even rustig aan doen, maar je moet leren hoe je in je werk moet functioneren. Pas je deze omstandigheid én de patiënt een beetje aan, dan krijg je weer toekomstperspectief.’

Stappenplan

De module ‘Arbeid als medicijn’ geeft geen pasklare antwoorden, maar handvatten voor de vragen die behandelaren aan patiënten kunnen stellen. Het helpt professionals om arbeid per patiënt zo effectief mogelijk als medicijn in te zetten. Van Oosten: ‘Het biedt een kapstok voor het gesprek met de patiënt, maar het daagt mensen ook uit om een concreet stappenplan richting herstel te maken.’

Verantwoordelijk

Hoewel de keten van betrokkenen lang is, kun je er als behandelaar toch voor zorgen dat je advies over arbeid écht overgenomen wordt, volgens Burdorf en Van Oosten: ‘Laat patiënten bijvoorbeeld zelf contact opnemen met de bedrijfsarts of werkgever. Ook kun je afspraken maken welke informatie de behandelaar doorgeeft aan de bedrijfsarts.’ Burdorf adviseert om de patiënt verantwoordelijk te maken voor zijn eigen herstel. ‘We hopen dat patiënten die stap nemen, in plaats van achterover  te leunen en te zeggen: “Ja, ik loop bij een psychiater, dus ik kan niets.”’

Lees meer over de Generieke module Arbeid als medicijn>>