Door Carolien Stam – Het Humanistisch Verbond roept de wetgever op om expliciet het patiëntenrecht op zelfbeschikking bij een waardig levenseinde op te nemen in de wet. ‘Bij voldoende indicatie zou dit een afdwingbaar recht moeten zijn. Met verschoningsrecht voor de individuele arts, die vervolgens wel voor een verwijzing moet zorgen. Bij blijvende weigering van hulpverlening, zonder alternatief moet een arts vervolgd kunnen worden wegens verwaarlozing van zijn medische plicht.’

Lacune
Het op 12 en 13 mei gevoerde proces tegen Stichting Vrijwillig Leven (SVL) en Gerard Schellekens legt een lacune in de wet bloot die ontoelaatbaar is, vindt het Humanistisch Verbond. De stichting en Schellekens stonden voor de rechter vanwege overtreding van artikel 294 Wetboek van Strafrecht: dat hulp bij zelfdoding verbiedt. Schellekens verstrekte hulp aan een 80-jarige vrouw met een doodswens, omdat de verpleeghuisarts dit weigerde te doen. Het openbaar ministerie eist een boete voor de stichting en een jaar cel voor Schellekens.

Keuzevrijheid
Het Humanistisch Verbond maakt zich sterk voor waarden als zelfbeschikking, gelijke behandeling en verdraagzaamheid. De keuzevrijheid van individuen en eigen verantwoordelijkheid staan daarbij centraal. De verpleeghuisarts is de grote afwezige in dit verhaal, vindt het Humanistisch Verbond. ‘De problemen die deze zaak blootlegt zijn duidelijk: het zelfbeschikkingsrecht van de patiënte is door de verpleeghuisarts gefrustreerd. De arts die deze hulp wel mag bieden op grond van de euthanasiewet heeft een monopoliepositie bij het al dan niet verlenen van hulp. De hulpvrager kan geen kant op na weigeren van hulp. De arts hoeft zijn beslissing niet te motiveren, er is geen mogelijkheid tot beroep, de arts heeft geen verwijsplicht.’

Falen
De gebeurtenissen die tot dit proces hebben geleid zijn een gevolg van falende wetgeving in combinatie met falen van een deel van de medische stand, vindt het Humanistisch Verbond. Er wordt geen rekening gehouden met het zelfbeschikkingsrecht van hulpvragers. ‘Het onthouden van legale hulp door artsen leidt tot ‘oplossingen’ waarvoor SVL en Schellekens nu terecht staan. Dat zou als probleem centraal moeten staan in het proces.’

Proefproces
Het Verbond pleit ervoor het proces tegen Schellekens en SVL te behandelen als een proefproces. ‘Om te bekijken of de bestaande wetgeving wel voldoende humane oplossingen biedt als artsen hun taak verwaarlozen. Het geeft geen pas in een proefproces gevangenisstraf te eisen.  Bovendien geeft de wet feitelijk geen rechten aan patiënten.’

Meer weten? Lees dan ook de gratis Zorg + Welzijn Nieuwsbrief. Daarvoor kunt u zich hier aanmelden.

Bron: Humanistisch Verbond