Door Alexandra Sweers – Om de AWBZ terug naar de oorsprong te brengen worden de ondersteunende en activerende begeleiding en behandeling omgevormd tot twee functies: begeleiding en behandeling. Alleen voor mensen met ernstige beperkingen die zonder deze begeleiding niet zelfstandig kunnen wonen of naar school gaan, is het mogelijk vanaf januari aanspraak te maken op deze vorm van hulp.

Collectief
‘2009 Wordt een overgangsjaar. Sommige mensen kunnen dan geen gebruik meer maken van de AWBZ, sommigen zullen teruggaan in het aantal uren ondersteuning. Dit zijn met name de zo’n 200.000 lichtere gevallen’, aldus Bussemaker. De staatssecretaris vindt dat niet alles een collectieve verantwoordelijkheid is. Men moet zoveel mogelijk de regie over het eigen leven houden. ‘Een sociaal netwerk speelt hierbij een rol. Boodschappen doen of een avondje uit zijn de kerntaken van het welzijnswerk en daar is ondersteunende begeleiding niet voor bedoeld.’

Zorgen
De Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland (VGN) maakt zich zorgen over de gevolgen die de bezuinigingen in de AWBZ hebben voor mensen met een (verstandelijke) beperking. Bezuiniging in de begeleiding betekent voor bepaalde cliënten een verschraling van de kwaliteit van leven en wellicht een gedwongen afscheid van een zelfstandig leven, zo stelt de VGN. Bussemaker heeft aangegeven dat de hervormingen noodzakelijk zijn om de ernstiger hulpbehoevenden de zorg te kunnen garanderen in de toekomst.

De vereniging vreest ook dat de instellingen in de gehandicaptenzorg weinig tijd krijgen om zich voor te bereiden op de maatregelen wanneer deze op 1 januari 2009 ingaan. Het is daarnaast belangrijk dat VWS de cliënten goed en tijdig voorlicht over de bezuinigingen die hen treffen, meent de VGN.

Buitengewone uitgaven
Per 1 januari 2009 komt er ook een nieuwe regeling voor de tegemoetkoming van meerkosten die chronisch zieken en gehandicapten maken voor zorg. De huidige regeling buitengewone uitgaven vervalt. De BU is bedoeld voor mensen met relatief hoge zorgkosten, zoals chronisch zieken en gehandicapten. Volgens Bussemaker maakt 50 procent van deze groep geen gebruik van de regeling.

Onterecht
Een grote groep die wel gebruik maakt van de BU, doet dat onterecht, stelt de staatssecretaris. Een nieuwe regeling moet chronisch zieken en gehandicapten gerichter compenseren in hun meerkosten. Het kabinet stelt hiervoor 1,8 miljard euro beschikbaar, waarvan 1 miljard voor deze groep is bedoeld.

Meevaller
Volgens Bussemaker zorgt het wegvallen van de groep gebruikers die geen recht hebben op de BU voor een meevaller van 600 miljoen euro. ‘We komen met een betere oplossing. De BU is niet voor mensen die dure Armanibrillen en steunzolen als buitengewone uitgaven opgeven’, aldus de staatssecretaris.

Knelpunten
Bussemaker geeft aan dat er 100 miljoen euro extra beschikbaar komt voor de intramurale groep gehandicapten. Voor hen gaat het ministerie knelpunten verbeteren. ‘De groepen met verschillende spierziekten vallen nog niet goed in het classificatieprogramma. Dat gaan we aanpakken’, aldus Bussemaker.

Kwaal
Het kabinet verwacht dat het aantal chronisch zieken de komende jaren zal stijgen. Dit heeft gevolgen voor het individu, de zorg en voor de maatschappij. De maatschappelijke en economische kosten van roken, overgewicht en bovenmatig alcoholgebruik en de effecten ervan op chronische ziekten zijn enorm. Ziekte is steeds minder een incidentele kwaal of klacht die via een korte behandeling is te verhelpen, zo meldt het ministerie in haar beleidsplan.

Preventie
De leefstijl van mensen is hun eigen verantwoordelijkheid, stelt het ministerie. Maar om te voorkomen dat er veel chronisch zieken bijkomen, is voorlichting wel van belang. Artsen kunnen meer aandacht besteden aan preventie door bijvoorbeeld meer beweging en stoppen met roken te adviseren. We willen de toename van het aantal chronisch zieken afremmen en bevorderen dat mensen zo lang mogelijk gezond blijven en blijven meedoen in de maatschappij, aldus Bussemaker in haar beleidsplan.