Door Dominique Elshout – We noemen haar voor het gemak Maaike, alleenstaande moeder van vijf kinderen, drie nog thuis. Twintig jaar al heeft ze te maken met allerlei instanties en hulpverleners. Blijf-van-mijn-lijf, gezinsverzorging, jeugdzorg, MEE, GGD, AMK, schuldsanering, huisarts, buurtagent, Sociale Dienst, CWI, ziekenhuis, psycholoog, neuroloog.
Maaikes zoon van negentien is net het huis uit. Met hem had ze veel problemen. ‘Mijn zoon van negentien heeft me veel pijn en verdriet gedaan. Hij kwam hier ’s avonds vaak met vrienden. De muziek stond veel te hard, de andere kinderen konden niet slapen. Toen hij achttien werd, was hij meerderjarig. Hij is even op zichzelf gaan wonen. Maar omdat dat niet lukte kwam ’ie weer thuis. Toen hadden we zevenenveertig euro in de week, voor vijf personen!’
‘Op een gegeven moment zie je helemaal geen lichtje meer branden. Dan moet je hulp gaan zoeken. Maar het probleem is: ze weten helemaal niet wat er in mij omgaat! Soms kwamen er mensen binnen, ze gingen zitten, praten, koffie drinken en peukies roken. Dan krabbelden ze wat op met een potlood en vervolgens zag je ze nooit meer. Vooral mijn huisarts en de wijkagent zijn heel aardig hoor. Maar niemand kon me helpen. Op een gegeven moment kwam de kinderbescherming kijken, die wilde toen mijn andere kindjes meenemen, en niet de oudste! Terwijl de oudste het probleem was!’
Rotonde
Het verhaal van Maaike staat in het boek De Rotonde van Hamed, geschreven door vier onderzoekers die hulpverlening aan mensen met meerdere problemen tegelijk onderzochten. Volgens een schatting van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport gaat het daarbij landelijk om tussen de 34.000 en 60.000 gezinnen. Ongeveer één procent van alle Nederlanders heeft te maken met minstens drie problemen op het gebied van wonen, werk, inkomen, zorg, welzijn, onderwijs of justitie.
De titel ‘De Rotonde van Hamed’ is ontleend aan het verhaal van een 21-jarige Iraniër. Hamed, sinds 1994 in Nederland, wil naar school. Dat lukt niet, want hij is óf te oud óf zijn Nederlands is niet goed genoeg. Waar kan hij dat Nederlands bijspijkeren dan? Op school. Hamed is in de versukkeling geraakt, leefde op straat, heeft veel problemen. ‘Ik zit op een rotonde, maar de afslag vind ik niet.’
De Rotonde van Hamed is een gezamenlijke uitgave van de G27, het samenwerkingsverband van 27 grote gemeenten, en het Centre for Government Studies van de Universiteit Leiden (CGS). Samen met het CGS experimenteerden de 27 grote steden onder de noemer ‘Aanval op de Uitval’ met een methode om impasses als die van Maaike en Hamed te doorbreken; de snelkookpan-methode.
Niet alle principes achter de methode zijn een nieuwe ontdekking, effectief zijn ze wél, zegt Janine van Niel, één van de vier betrokken onderzoekers. Zij modereerde ‘snelkook-bijeenkomsten’ in de dertien steden die daar uiteindelijk mee aan de slag gingen; Leeuwarden, Groningen, Enschede, Hengelo, Zwolle, Deventer, Heerlen, Eindhoven, Nijmegen, Dordrecht, Zaanstad, Arnhem en Leiden.
U kunt het hele artikel lezen in Zorg + Welzijn Magazine nummer 5, mei 2008
