Na een verplichte bezuiniging van twintig procent op het budget in het sociale domein én het einde van het Vogelaar-tijdperk, besloot gemeente Arnhem om de succesvolle wijkaanpak hoe dan ook te continueren. Samen met de bewoners en de woningcorporaties. Meer inbreng vanuit de bewoners en meer vraaggestuurd werken werden het doel van een reorganisatie. Daarbij moesten de indicatoren voor welzijn en cohesie van burgers gelijk blijven, of liever nog omhoog.

In de wijk

Jan Jans, programmamanager wijken bij gemeente Arnhem: ‘Meer groenonderhoud, behoefte aan een nieuwe speeltuin, maatschappelijk vastgoed in eigen beheer? Dat kunnen bewoners zelf aangeven. In een pilotproject in twee wijken werden ambtenaren letterlijk in de wijk ingezet. De pilotfase is inmiddels voorbij en we rollen de aanpak nu over de hele stad uit.’

Openbreken

Arnhem is nu opgedeeld in acht gebieden. Doordat ambtenaren ín de wijken werken, krijgt de gemeente veel beter zicht op wat inwoners daadwerkelijk belangrijk vinden in hun eigen woon- en leefomgeving. ‘Zij vormen de wederzijdse verbinding tussen bewoners en gemeente’, vertelt Jans. ‘Wijken hebben zelf invloed op alle wijkbudgetten, op het gebied van onder meer welzijn, onderwijs en openbaar groen. Wat er stedelijk moet gebeuren, zoals bereikbaarheid, energie en water wordt op stadsniveau bepaald. Er zijn grote verschillen tussen de beleving van inwoners en wat de gemeente dacht dat nodig of wenselijk was. Bijvoorbeeld de inrichting van het buurtcentrum of de openbare ruimte. Bestaande contracten met aanbieders van diensten kunnen op last van de bewoners opengebroken worden en het aanbod van algemene voorzieningen gewijzigd en afgestemd op wat bewoners écht willen. Daarnaast hebben zij zelf veel opgepakt of overgenomen. Dat heeft een positief effect op het aantal betrokken inwoners. Dat zien we ook terug in de reacties die we krijgen. In een grote enquête gaf 75 procent aan positief te zijn over de aanpak.’

De proef ‘Zorg in de wijk’ met één zorgaanbieder en één wijkbudget voor wijkverpleging mag in Utrecht worden uitgevoerd. Huisartsen en zorgorganisaties hadden zich verzet tegen de proef die ten koste zou gaan van de zorg aan kwetsbare cliënten. Lees meer >>

Interregionaal

Arnhem heeft de intentie om de opgedane kennis te delen binnen het Europese subsidieprogramma INTERREG North West Europe (NWE). Binnen dat programma is sociale innovatie een nieuw onderwerp. Volgens Jacqueline Brouwer van INTERREG is het project in Arnhem een mooi en succesvol voorbeeld. ‘De kern van sociale innovatie is dat maatschappelijke vraagstukken anders worden opgepakt dan voorheen. En dat ze ruimte bieden aan de wensen en behoeften van alle betrokkenen, zodat een échte oplossing ontstaat waar iedereen tevreden mee is.’

Kennisuitwisseling

INTERREG stimuleert samenwerking in Europa voor meer innovatiekracht, een beter milieu en het verkleinen van de economische verschillen tussen regio’s en lidstaten onderling. Op het gebied van sociale innovatie kan het programma een rol spelen met investeringen en kennisuitwisseling, vooral op overheidsniveau. ‘Ook in andere Europese landen worstelt men met vraagstukken rondom de vergroting van burgerparticipatie en het beschikbaar houden van basislevenskwaliteiten’, zegt Brouwer. ‘Van nieuwe oplossingen die in een Europese regio worden bedacht, kunnen we in Nederland leren en vice versa.’

Welke projecten komen in aanmerking voor INTERREG-subsidie?

Denk aan projecten die:

• gericht zijn op actief burgerschap (zoals het project in Arnhem), door bijvoorbeeld zorg of energieproductie anders te organiseren zodat goede zorg bereikbaar blijft en duurzame energie beschikbaar voor iedereen
• achteruitgang van levenskwaliteit in krimpgebieden tegengaan, door bijvoorbeeld meer werkgelegenheid te creëren of inwoners te activeren zodat welzijn en kwaliteit van de leefomgeving toenemen
• gezondheidsproblemen door lucht- en watervervuiling verbeteren (vooral bij zwakkere sociale groepen)
• sociale ongelijkheid, armoede en uitsluiting verminderen, door bijvoorbeeld de omstandigheden in achterstandswijken te verbeteren
• werkloosheid onder bijvoorbeeld jongeren, ouderen en vluchtelingen verminderen

Klik hier voor meer informatie over INTERREG en de subsidiemogelijkheden.