Ouderen willen ook middenin de samenleving staan, gezien en gewaardeerd worden. Sociale technologie kan daarbij helpen, concludeert Tina ten Bruggencate. Zij is onderzoeker bij het lectoraat Mens en Technologie van Fontys hogeschool. ‘Er zijn drie sociale behoeften die voor ouderen van wezenlijk belang zijn’, zegt Ten Bruggencate: ‘Een betekenisvol leven leiden, onafhankelijkheid en verbondenheid. Vooral bij de laatste twee kan social media, email en jawel, de oude telefoon, voor ouderen een cruciale rol spelen.

Sociale behoeften

Ten Bruggencate promoveert op 2 juli op haar proefschrift: “The need to be needed, an exploration of older people’s social needs, social technology and interventions”. Onder sociale technologie valt alles wat nodig is om sociale interactie te faciliteren. ‘Studenten zijn gaan nadenken over hoe sociale behoeften van ouderen vervuld kunnen worden. Ze kwamen met creatieve ideeën van recepten delen om koekjes te bakken volgens grootmoeders recept tot “het taalcafé”, waar anderstalige ouderen Nederlands kunnen leren.’

Foto’s delen

Onder de ongeveer zestig ouderen die zijn geïnterviewd werd duidelijk dat degenen die skype, WhatsApp en Facebook gebruikten hun bestaande sociale netwerk meer gebruiken en ook versterken. ‘Het is veel gemakkelijker om met familie te praten die ver weg woont. Ouderen kunnen foto’s en filmpjes delen over kinderen of over een mooi landschap waar ze net zijn. Sociale technologie wordt dan een verrijking’, zegt Ten Bruggencate.

Veilig gevoel

Daarnaast geeft het gebruik van een smartphone ouderen een veilig gevoel, aldus de onderzoekster. ‘Het stelt ouderen gerust omdat ze altijd iemand kunnen bereiken, mocht er iets zijn.’ Sociale technologie is moeilijker in te zetten voor de ondersteuning van een betekenisvol leven, erkent ze, ‘maar het versterkt in ieder geval de verbondenheid. Daar worden mensen blij van, ze willen graag ervaringen en verhalen delen in hun netwerk. Ze willen vrijwilligerswerk doen en kunnen via sociale technologie gemakkelijk activiteiten vinden die hen goed passen.’

Eenzaamheid

Minder eenzaam worden de ouderen niet van sociale technologie. Ten Bruggencate heeft alleen gekeken naar de sociale behoeften van ouderen die wel vervuld worden. ‘Sociale technologie kan het face-to-face contact nooit vervangen. Dat konden we ook zien tijdens de coronacrisis. Ouderen gebruiken beeldbellen en whattsApp uit nood, maar iedereen wil natuurlijk veel liever knuffelen met de kinderen en kleinkinderen. Ik denk wel dat de coronacrisis ouderen positiever heeft gemaakt over het gebruik van sociale technologie.’