Voor jongeren is het vaak lastig om aan de verwachting van hun omgeving te voldoen. Wanneer levert je gedrag bij je ouders een plusje op? En waarom is ditzelfde gedrag een minnetje bij je vrienden op straat? Wil je deze jongeren als professional ondersteunen, moet je je bewust zijn van hun leefwereld. Bart Lonterman: ‘Als je te maken hebt met jongeren die voor het merendeel op straat en onderling socialiseren, moet je goed beseffen dat in die straatcultuur andere normen en waarden gelden, dat er andere ideeën heersen over wat goed of fout en wat in of uit is. Sluit je daar niet bij aan, of houd je er geen rekening mee, bereik je deze jongeren niet. Terwijl het een groep is die vaak in de knel komt.’
Niet de makkelijkste jongeren
Het klinkt zo logisch, aansluiten bij je doelgroep. Toch blijkt het bij deze groep lastig om dat ook echt te doen weet Lonterman. Er zit een groot gat tussen wat professionals, met de beste bedoelingen, denken te doen en hoe jongeren dat werkelijk ervaren. ‘Als je professionals vraagt wat ze doen om deze jongeren het gevoel te geven dat ze erbij horen krijg je vaak cliché antwoorden. Zoals “Ze mogen er zijn.” Terwijl als je de jongeren vraagt of ze ook het gevóel hebben dat ze er mogen zijn, dit niet het geval is. Het staat dus mooi in de visie van je organisatie, maar het daadwerkelijk uitvoeren, aansluiting vinden bij deze groep en ze oprechte aandacht geven, valt vaak niet mee. Ze voelen donders goed aan of je iets echt meent, voelt of ziet. Het zijn bovendien ook niet de makkelijkste jongeren dus ze lokken dat positieve gedrag van de professional ook niet bepaald uit.’
Zevende kans
Hoe moet het dan wel? Aansluiten bij deze jongeren? Bewustwording is de eerste stap. Bewustwording dat gedrag van deze jongeren, ook richting jou als professional, te verklaren valt vanuit de straatcultuur waar ze in leven. ‘Houd rekening met de achtergrond van deze jongeren en hun en normen en waarden. Dat betekent dat je soms meer geduld moet hebben. Dat je ze na een zesde, misschien ook nog een zevende kans moet geven.’
Ook buiten werktijd
En besef dat de jongeren die in deze straatcultuur zitten, dat voor nu misschien helemaal prima vinden. Je hoeft ze daar niet uit te halen als professional. Maar je kunt er wel aan bijdragen dat ze geen grote fouten begaan die maken dat er geen weg meer terug is. Lonterman: ‘Dat kun je doen door persoonlijk contact te maken, door te zorgen dat ze het gevoel hebben dat je er voor ze bent en dat je waarmaakt wat je zegt. Door duidelijk te zijn over jouw positie en de grenzen van je kunnen. En door echt bereikbaar te zijn. Ook buiten werktijd. Jij bent slechts één van de radartjes in het leven van die jongere. Maar als je zorgt dat je er bent op het moment dat ze de andere kant op willen, als je ze dan kent en vast kan pakken, heb je een kans om ze echt te ondersteunen.’
Het verschil maken
Jongerenwerkers zijn volgens Lonterman vaak goed in staat om de verbinding met jongeren te blijven behouden. Ook al is dat soms eenzijdig. En als het om deze groep jongeren gaat, is dat ook nodig. ‘Je moet perspectief blijven bieden en echt present zijn. In tegenstelling tot alle mensen die deze jongere uitkotsen. Als dat je lukt, kun je het verschil maken.’