Sinds enkele jaren biedt een blijf-van-mijn-lijf-huis in Alkmaar de mogelijkheid om met alle gezinsleden in gesprek te gaan en een veiligheidsplan te maken, met als doel dat alleen het geweld eindigt, niet de relatie. Volgend jaar wordt zo’n ‘opvanghuis nieuwe stijl’ geopend in Amsterdam en in 2016 zal er eentje worden geopend in Almere.

Slachtoffer

Zorg + Welzijn ging eerder op reportage naar het Oranje Huis in Alkmaar. Een geheim adres is het niet meer en dat heeft te maken met de veranderde visie op de hulpverlening. De vrouw wordt niet meer uitsluitend gezien als het slachtoffer van machtsmisbruik van mannen. Een groot deel van hen bleek weer terug te gaan naar het gezin en in dezelfde situatie terecht te komen. Omdat er in het gezin geen hulpverlening was ingezet, veranderde er dus weinig.

Gezin

Juist de zichtbaarheid van de, letterlijk oranje geschilderde, opvanghuizen zal bescherming geven, is de opvatting in Alkmaar. Niet het verbergen van de slachtoffers maar het in de openbaarheid brengen van huiselijk geweld is het doel. Een belangrijk onderdeel daarbij is het systeemgericht werken: er wordt breder wordt gekeken naar het hele gezinssysteem en de problematiek.

Kinderen die getuige zijn geweest van huiselijk geweld lopen een groter risico dat ze later gedragsproblemen ontwikkelen. Zij kunnen cursussen volgen om probleemgedrag te voorkomen of terug te dringen. Dat deze cursussen kunnen werken, wijst onderzoek uit. Maar waarom precies, was nog onduidelijk, weet Mathilde Overbeek.

Huiselijk geweld

Zo blijkt dat heel vaak de dynamiek van de relatie voor geweld zorgt. Verslavings- of psychiatrische problemen kunnen een aanleiding zijn. Maar zo zijn er bij ieder gezin weer andere oorzaken. De hulpverleners gaan ontrafelen waar het geweld vandaan komt en wat er nodig is. Niet in de laatste plaats om te voorkomen dat kinderen die opgroeien in gewelddadige situaties later zelf dader of slachtoffer worden van huiselijk geweld.

Bedreigingen

Bibi, een pittige, mondige vrouw van Pakistaanse afkomst kwam een aantal jaar geleden met haar zoontje van vijf met code rood (ernstige bedreiging) binnen bij de crisisopvang van het Oranje Huis. Haar man, die ze zelf al buiten de deur had gezet, viel haar op straat lastig en uitte steeds ernstigere bedreigingen. De politie raadde me aan om naar de vrouwenopvang te gaan voordat het uit de hand zou lopen.

Contact

Als het verantwoord en mogelijk is, wordt in het Oranje Huis meteen contact gezocht met de partner. Zeker als er kinderen in spel zijn. Bij Bibi was dat ook het geval. Zij vond dat niet vervelend, want ze voelde zich veilig in het opvanghuis. En vond haar man wel een goede vader die zijn kind moest kunnen zien. Uit de gesprekken met hulpverleners bleek dat de illegale status van de vader veel spanningen opleverde in het gezin. Er werd ggz-hulp geregeld en voor Bibi kwam er onder andere een Eigen Kracht Conferentie. Ze wist het contact met haar familie en vrienden te herstellen en daar had ze later profijt van toen het opnieuw misging met haar partner.

Gevaar

Vrouwen die echt gevaar lopen worden wel (tijdelijk) ondergebracht op een geheime plek. Door mannen meteen bij de behandeling te betrekken (in ongeveer de helft van de gevallen is dat mogelijk), wordt hun agressie in vele gevallen juist beteugeld. De mannen zijn vaak opgelucht dat we hun kant van het verhaal ook willen horen. Huiselijk geweld gaat meestal gepaard met veel schuld en schaamte. Met opvang op een geheim adres benadruk je dat er een taboe op ligt, vinden ze in het Oranje Huis. Op deze manier wordt huiselijk geweld bespreekbaar gemaakt.

Heb je Zorg + Welzijn magazine al eens gelezen? Blader hier een van onze nummers door >>
En we hebben een mooi aanbod voor je: nu meer dan 40% korting op een abonnement >>