‘Vooropgesteld: deze crisis is vooral ellendig’, begint Van der Brug. ‘Hier heeft niemand om gevraagd. Het raakt heel veel mensen, medisch, sociaal, psychisch en financieel. Daardoor wordende vakgebieden waar het sociaal werk zich altijd mee bezighoudt voor meer mensen zichtbaar: eenzaamheid, daklozenopvang, gezinnen waar huiselijk geweld speelt, etc. Die zichtbaarheid zorgt voor waardering. We hopen dat die waardering ook in de toekomst blijft.’

Lobby

Dat betekent niet dat Van der Burg nu lobbyt in Den Haag. ‘Daar is momenteel echt geen sprake van. Nu zijn de problemen van dit moment aan de orde. Het heeft bovendien voor niemand zin om nu plannen te maken voor de lange termijn, we weten namelijk niet hoe de samenleving er over drie weken of zes weken of over een jaar uitziet.’

Nieuwe contacten

‘Wel zien we een grote maatschappelijke betrokkenheid bij onderwerpen waar het sociaal werk zich mee bezig houdt. En daardoor ontstaan nu allerlei nieuwe contacten en samenwerkingsverbanden. Buurtbewoners melden zich als vrijwilliger. Bedrijven willen helpen met bijvoorbeeld het bezorgen van maaltijden. Het wordt een uitdaging om ervoor te zorgen dat die contacten blijven bestaan als we  weer naar een normale, of normalere samenleving gaan.’

Jongerenwerk

Ook specifieke thema’s krijgen nu openlijk erkenning. Zo wordt er nu naar de jongerenwerkers gekeken om ervoor te zorgen dat jongeren op straat de anderhalve-meterregel hanteren en toch ‘slim kunnen chillen’, zoals minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid het omschreef (slim chillen is corona killen, tweette Grapperhaus vrijdag). Dit klinkt als muziek in de oren van Sociaal Werk Nederland, die al veel langer pleit voor meer jongerenwerkers.

Maatschappelijke opvang

‘Maar er zijn ook punten van zorg’, vervolgt Van der Burg. Specifiek over de maatschappelijke opvang. Veel gemeenten ‘verdunnen’ de maatschappelijke opvang; het aantal opvangplekken is toegenomen dankzij het open stellen van sportzalen en hotels. Daardoor hoeven dak- en thuislozen niet te dicht op elkaar te slapen. Van der Burg: ‘Als zo meteen de sporthallen en hotels weer open gaan, en dat hoop ik wel, begrijp me niet verkeerd, wat gebeurt er dan met de dak- en thuislozenopvang? Moeten zij weer dicht op elkaar slapen in de opvang?’

Economische crisis

Van der Burg maakt zich ook zorgen over het sociaal werk op de lange termijn. ‘We geven nu als maatschappij veel meer geld uit dan normaal. Dat moet ook, maar dat betekent ook dat er op een gegeven moment bezuinigd moet worden. Ik hoop van harte dat die bezuinigingen niet ten koste gaan van het sociaal werk. Bovendien kunnen we na deze medische crisis een economische crisis verwachten. En een flinke ook. Het CPB voorspelt een krimp van 10 procent. Dat is drie keer zoveel als in 2008, toen de economische krimp 3 procent was.’

Averechts bezuinigen

In 2008 werd er op het sociaal werk bezuinigd. ‘En daar hebben we later de averechtse gevolgen van gezien’, weet Van der Burg, die als wethouder toen ook moest bezuinigen. ‘Bezuinigen op jongerenwerk zorgde voor verhoging van de veiligheidskosten. Het sluiten van verpleeghuizen zorgde voor problemen met eenzame ouderen en een woningmarkt die op slot zit. Daarom hoop ik dat we deze keer wanneer we moeten bezuinigen, dat slim doen. Want als je op bepaalde activiteiten van het sociaal cultureel werk bezuinigt, span je het paard achter de wagen.’