In dezelfde krant lees ik over een bewonersinitiatief voor burenhulp op het Java-eiland in Amsterdam. De bewoners blijken best bereid om voor elkaar te zorgen. Zolang de kosten maar opwegen tegen de baten. Anders gezegd: de ‘ruil’ van zorg of hulp moet eerlijk voelen. Ruilsystemen zoals burenhulp lijken steeds vaker te worden georganiseerd en dat vind ik een aantrekkelijke gedachte. Je ziet dat het aantal initiatieven om potentiële ruilers aan elkaar te verbinden, groeit. Uiteraard vraagt een goed ruilsysteem om goede afspraken en een goede basis. En juist hierin kan de overheid ondersteuning bieden.

Hoe kan de gemeente bijdragen aan dit soort initiatieven? Ik zie dat gemeenten mensen stimuleren om meer verantwoordelijkheid te nemen en voor elkaar te zorgen. Maar zodra mensen zelf initiatieven nemen, lopen ze vast op een wirwar aan regels en criteria voordat ze een klein beetje subsidie krijgen. Gemeenten kunnen eigen initiatief en verantwoordelijkheid van bewoners stimuleren door regels te versimpelen en geen onnodige muren op te werpen. Een ruil voor wat gemeentelijke support kan namelijk flink gaan tegenstaan, als je er te lang over moet onderhandelen of aan allerlei eisen moet voldoen.

Mijn advies aan gemeenten: speel een ambtenaar vrij die tijd heeft om mee te denken met bewonersinitiatieven. Daarmee laat je als gemeente zien dat je ernaar streeft om initiatieven mogelijk te maken. En dat je begrijpt dat de mooiste initiatieven dichtbij de passie van mensen liggen. Regels, subsidies en afspraken zijn op de achtergrond wel aanwezig, maar het geven van een beetje vertrouwen en support – of het versoepelen van een regel – is soms het enige dat een gemeente hoeft te doen voor een geslaagd initiatief. Als dat geen mooie ruil is!

Maaike Kluft is adviseur en trainer Vakmanschap bij Movisie.