De macht van vandaag is ook een andere macht dan vroeger. Gelukkig maar. Er kan niet meer worden gewerkt per decreet. We denken zelf. Macht en tegenmacht vormen samen de echte macht. Jammer dat nog niet iedere bestuurder dat ziet.

De tegenmacht biedt ook meer dan inhoudelijke kennis, namelijk ervaring. Op papier kan alles goed geregeld zijn, de praktijk is vaak anders. De buurt kan goed scoren op kengetallen, de mensen die er wonen kunnen hem toch niet prettig vinden. Om de vinger aan de pols te houden, is overleg met betrokkenen de beste methode.

Er zijn ontzettend veel initiatieven: bewonersclubs, cliëntenraden, actiegroepen en ga zo maar door. Een goed voorbeeld van ongebruikte betrokkenheid is voor mij de Landelijke Cliëntenraad van de sociale werkvoorzieningen (Wsw). De betrokkenheid van de mensen is groot, de motivatie om mee te denken enorm. Het gaat hen om alle mensen met een handicap, die niet zomaar bij iedere werkgever de kans krijgen. De werkbedrijven zorgen ervoor dat ze niet thuis hoeven te zitten. De cliëntenraad wil dat er met hen gepraat wordt, in plaats van over hen.

In Utrecht bestaat de heroïneverstrekking tien jaar. Zonder betrokkenheid van omwonenden was het niet zo’n succes geweest. De gebruikers zijn gezonder geworden, de buurt veiliger. In sommige andere steden waar ook voorzieningen moeten komen voor verslaafden, wordt betrokkenheid van omwonenden weggezet als ‘niet-in-mijn-achtertuin-gedrag’. Betrokkenheid wordt nog te vaak genegeerd of weggezet als simpel eigenbelang. Het is tijd dat dit verandert. Daadkracht krijgen we pas als betrokkenheid de kans krijgt. Betrokkenheid die tegenmacht heet.

Hans Spekman is Tweede Kamerlid voor de PvdA. Zijn aandachtsgebieden zijn asiel- en migratiebeleid, de onderkant van de arbeidsmarkt en armoedebestrijding. Voor zijn Haagse debuut in 2006 was hij wethouder van Sociale Zaken in Utrecht.