Het indelen in twee groepen lijkt misschien onbenullig en onschuldig, maar dat is het niet. Het werkt vooroordelen en stereotypen in de hand, zo weten we uit de sociale psychologie. Als je ingedeeld wordt in groepen, ga je namelijk je eigen groep beter vinden dan de andere groep.
Tweedelingen
Uit experimenten blijkt dat dit zelfs bij de meest onzinnige tweedelingen zo werkt: bijvoorbeeld tussen mensen met een rood shirt en mensen met een groen shirt. Stel dat er wordt gezegd: ‘Alle mensen met een rood shirt zijn beter in wiskunde en alle mensen met een groen shirt zijn beter in taal’. Wat blijkt? De mensen in rood worden inderdaad beter in wiskunde en slechter in taal en voor de groene mensen geldt dat precies andersom. Ze gaan bovendien negatiever oordelen over de mensen uit de andere groep.
Vooroordelen
Door het indelen van baby’s in jongens en meisjes werken we vooroordelen in de hand. Natuurlijk, er zijn verschillen tussen meisjes en jongens, mede bepaald door biologie en genetica. Maar er bestaan gemiddeld gezien ook verschillen tussen mensen met een groot en een klein hoofd. Toch hebben mijn ouders bij mijn geboorte geen kaartje ontvangen met de tekst: ‘Gefeliciteerd met jullie kind met een groot koppie!’ De indeling in geslachtsdelen daarentegen is een algemeen aanvaarde tweedeling. Overal wordt ernaar gevraagd: bij het aanvragen van het paspoort, bij de zwemles, bij de bijles wiskunde.
Sekseneutraal
Is een sekseneutraal geboortekaartje de oplossing? Dat niet, maar het is wel een begin. Lekker radicaal heb ik bij de geboorte van mijn kinderen de roze en blauwe muisjes gemixt. Hulde van mijn kant voor de pedagogische groepswerker die de groep kinderen niet indeelt in jongens en meisjes. Hulde voor de arts van het consultatiebureau die taalachterstand bij jongens niet op de koop toe neemt en petje af voor de wiskundedocent die meisjes het vertrouwen geeft dat ze talent hebben voor wiskunde. Mijn kleuter snapt het al. Laatst vroeg ze waarom er geen gele beschuitmuisjes zijn. ‘Alleen roze en blauw is toch saai?’
Hanneke Felten is onderzoeker en projectleider van de Alliantie Genderdiversiteit bij Movisie. Volg de alliantie Genderdiversiteit op Facebook.
