De vorige keer blogde Britta over onze innerlijke bril >>

Deze mensen hebben werkelijk al die tijd gezien dat hun situatie ging veranderen, maar zijn blijven doen wat ze altijd deden tot dat niet meer kon. Ze waren niet in staat om mee te veranderen. Ze voelden zich slachtoffer van de verandering en zijn gaan zitten wachten op het verleden terwijl de stad letterlijk om hun heen instortte.

Angst voor het onbekende

Dit voorbeeld lijkt misschien extreem maar niets is minder waar. Ook in ons land zijn veel veranderingen gaande. De transitie in het sociale domein is er één van. En ook hier zie ik mensen worstelen met veranderingen. Ik zie dat mensen gewoon door gaan met hoe ze het altijd al deden omdat men niet weet hoe anders doen werkt. Ik hoor woorden van weerstand en voel de angst voor het onbekende. Want echt anders doen dat valt niet mee. En dat is zo gek nog niet. Want ons brein houdt van bekende paden.

De bekende weg is efficiënt

Als mensen zijn we gewoontedieren. Ons brein is een grandioze denkmachine en werkt het meest efficiënt op routine. Enorm handig, want stel je voor dat je elke ochtend opnieuw moet bedenken hoe je moet fietsen of je auto besturen, de computer opstart, koffie zetten etc. Dat zou je enorm veel tijd kosten. Niet te doen.

Het onbekende is onveilig

Terugvallen op eerdere ervaringen voelt vertrouwd. Onbekende situaties zijn onvoorspelbaar en triggeren gevoelens van onveiligheid. Dat voelt onprettig en zelfs eng. Als gewoontedier blijven we liever in onze comfortzone. Ik zie die neiging bijvoorbeeld in brainstormsessies. Na de brainstorm hangen er honderden ideeën waarvan enkele echt vernieuwend en fantastisch zijn. Zodra er gekozen moet worden, zie je deelnemers liefst de ideeën kiezen die dicht bij wat ze al kennen liggen. Ontzettend jammer, want door steeds terug te vallen op wat je al kent, krijgt vernieuwing geen kans.

Hoe kan dit anders?

Denken in patronen is dus in veel situaties heel handig, maar staat ons in de weg als we geconfronteerd worden met een nieuwe situatie. We kunnen dan immers niet terugvallen op eerdere ervaringen. Maar kunnen we eigenlijk anders denken? Ja dat kan en het mooie is dat iedereen het kan leren.

Denk jezelf flexibel

Je kunt leren om anders te denken door je hersens te trainen. Het lijkt lastig, maar is een kwestie van oefenen. We kunnen onze denkspieren net zo trainen als andere spieren. Onderzoek wat je gewoonte is en doorbreek die eens. Kies een andere weg naar je werk, ga uit lunchen in plaats van een broodtrommel mee te nemen, of stap in de trein in plaats van in de auto. ‘Jaaa, zeg… ‘, hoor ik je nu denken, ‘dat kost me veel te veel tijd’. Dat kan. In het begin kost het je extra tijd en moeite want je doet iets waar je nog geen ervaring mee hebt en dat vraagt om omdenken. Op den duur zal het je echter veel opleveren. Je hersenen worden leniger omdat ze uit hun patroon moeten. Oefening baart kunst. Je zult merken dat je flexibeler wordt in je denken.

Stel je oordeel uit en open je blik

Nieuwe situaties beoordelen we in het algemeen razendsnel. Ook hier grijpen we razendsnel terug op eerdere ervaringen. Echter door dat te doen krijgen we vaak niet alle mogelijkheden en kansen die een nieuwe situatie biedt in beeld. Probeer daarom met een open blik naar een nieuwe situatie of voorstel te kijken. Verken alle voor- en nadelen. Stel vragen, luister naar wat iemand met het voorstel wil en bedenk pas daarna hoe je wilt reageren.

Durf anders te doen

Als je kunt kiezen tussen verschillende opties, daag jezelf dan eens uit en kies voor het onbekende. Verlaat de veilige haven en wees nieuwsgierig naar wat het nieuwe je oplevert. Vertrouw op je intuïtie en dat je je kunt redden in elke situatie. Zeker, het kan tegenvallen, maar durf fouten te maken en leer daarvan. Het kan je ook een fantastische nieuwe ervaring opleveren. Wie niet waagt wie niet wint.

De wereld draait door

Natuurlijk kun je ook niets doen en hopen. Maar één ding is zeker. Zoals vroeger wordt het nooit meer. Niet in het sociale domein en zeker niet in West Virginia. De wereld draait door en verandering is de enige constante. Begin daarom vandaag nog met hersengym en beweeg mee. 

Britta Lassen stimuleert met haar bedrijf Training with a Twist innovatief denken en samenwerken in organisaties.