In haar vorige blog beschreef Petra hoe zij als client het keukentafelgesprek had ervaren >>

Ook afdelingshoofd Bernd was er stil van. Zijn been- en armspieren deden pijn nu hij weer gewoon kon lopen en andere dagelijkse dingen kon doen. En dan was er Aysa, ziekenverzorgster in opleiding, die verpletterd leek door haar leven in algehele stilte van maar liefst een etmaal. Echt, vierentwintig uur. My, oh my, op die manier hoopte ze die  nooit meer mee te hoeven maken.

Wat de cliënt wil

Ze waren het er grondig over eens na de training. Nooit en nooit zouden ze nog ongeduldig zijn als ze een oudere cliënt moesten verzorgen of begeleiden. Altijd zouden ze eerst tot tien tellen, diep adem halen, heel goed luisteren naar wat de cliënt te zeggen had en pas dan tot handelen overgaan. Handelen zoals de cliënt, of het nu een lichte dan wel een zware zorgvrager was, dat wilde. Uiteraard.

Intens ervaren

‘Nu pas beseffen ze hoe erg het is, oud en gebrekkig zijn.’ Aldus Juliette, bedenkster van de training die bedoeld is om werkers in de zorg te laten ervaren hoe het is om bijvoorbeeld oud en blind te zijn. Dat laatste door 24 uur geblinddoekt op de afdeling te leven. Of zoals Bernd 24 uur met loodzware gewichten aan armen en benen over de afdeling sjouwen om te ervaren hoe het is als je niet meer vooruit kan. Eigenlijk was het geen training, maar vooral een kwestie van intens ervaren van de ‘staat van ouderdom’. Juliette: ‘Ze hebben lijfelijk geparticipeerd in oud zijn en daar kan geen boek, film, gesprek of training tegenop.’

XTRA+

Juliette stond te stralen toen de deelnemers hun getuigschrift kregen met de speciale kwalificatie: Ervaringsdeskundige XTRA +. Dat de eerste activiteit van de nieuwe participatiekliniek meteen al zo’n daverend succes was, was  meer dan ze had durven dromen.

Can-do

Hoe ze dat zo snel voor elkaar gekregen had vroeg ik haar. ‘Kwestie van co-creëren’, antwoordde ze ferm, de pauwblauwe naaldhak van haar rechterschoen stevig in het hoogpolig tapijt plantend. ‘Wij met onze “hands on mentaliteit” gaan steeds via “would be nice” en “can-not” linea recta naar “can-do”. Dat werkt.’

Problematische geest

Na drie glaasjes wit vertrouwde ze me andere snode plannen toe. ‘Weet u, er is na deze training zoveel ruimte in mijn hoofd ontstaan om te creëren dat ik nieuwe simulatieplannen heb. Deze keer met betrekking tot de problematische geest.’ Ze leek verguld met haar eigen beschaafde omschrijving.

Ervaringsdeskundige medewerkers

Met de DSM-V op tafel was ze aan het ontwerpen geslagen. De XTRA+ ervaring van major depressive disorder, social anxiety disorder en paranoid schizophrenia waren al klaar. Om deelnemers lijfelijk te laten participeren in een major depressive disorder had ze het volgende idee. Elastiek. Lange, brede banden elastiek die ze op verschillende plekken van de trainingsruimte vast wilde laten zetten met keilbouten. Deelnemers zouden het andere eind van die elastische banden om hun armen en benen krijgen en moesten daarmee 24 uur lang allerlei bewegingsopdrachten doen. ‘Tsja, een ernstige depressie haalt je neer hè,’ zei ze ter verduidelijking. Of ze dan nooit van ervaringsdeskundige medewerkers gehoord had? ‘Oh, u bedoelt die zelf eh…., ja, ja. Veel te ingewikkeld allemaal. Wij kiezen niet voor niks voor de “can-do-methode”. Wel zo efficiënt.’ 

Petra Jorissen is freelance publicist op het snijvlak van gezondheidszorg en maatschappij.