De vorige keer vroeg Merel zich af of snot een signaal van verwaarlozing is>>

‘Hij moet naar de spoedeisende hulp. Wanneer brengen jullie hem?’ De broer van mijn partner heeft Downsyndroom en woont een uur reizen bij mijn partner en zijn zussen vandaan, in een instelling voor semi-zelfstandig wonen. Het is weekend en er zijn te weinig medewerkers aanwezig – sowieso zijn al een tijd twee vacatures onvervuld. Het vermoeden is trombose, dus broertjelief moet echt zo snel mogelijk een arts bezoeken.

Geen mensen genoeg

Tijdens het hond uitlaten kom ik een vriend van mijn partner tegen. Of zij nog vrij zijn, de dagen rond Koningsdag en mei? Hij lacht nog net niet schamper. Hun twee puberzoons redden zich wel, toch komen hij en zijn vrouw aan werken niet toe. Hun jongste dochter is meervoudig gehandicapt en is alle dagen thuis. Gedurende twee weken. Want haar school voor speciaal onderwijs is dicht en tijdens de vakantie hebben ze bij de dagopvang geen mensen genoeg.

Dubbel probleem

Liefst 264 duizend vacatures in Nederland staan open. In de zorg stijgt de vraag naar mensen het hardst. Tegelijk neemt het aantal banen in de zorg toe volgens het CBS. Een dubbel probleem dus.

Meer zelf

Mijn schoonzus vat de gevolgen van deze economische situatie simpel samen: ‘We zullen meer zelf moeten opvangen.’ Nog meer in haar geval, want zij reddert en regelt het meest, eerlijk gezegd. Ze werkt ook een tikkeltje minder – ik weet niet of dat een oorzaak of gevolg is van de zorg die ze draagt voor hun broertje.

Gas geven

De kennis met de hond is zelfstandige – ook hij zal aan uren inboeten. Zijn vrouw zal moeten schuiven met vrije dagen. Die ze dan niet kan opnemen als ze echt aan vakantie toe is. En hij zal extra gas moeten geven zodra hun dochter wel weer opvang heeft, om de financiële derving te compenseren.

Vicieuze cirkel

Het beeld van een vicieuze cirkel doemt op. Minder moeten of kunnen werken vanwege de zorg voor een familielid, omdat er bij de zorginstelling niet in ondersteuning kan worden voorzien. Vrije dagen opnemen waarop je niet uitrust, vanwege de zorg voor je dierbare.

Wiskunde

Als je niet uitkijkt, vallen deze mantelzorgers op den duur zelf uit. Weer een openstaande vacature. En weer een professional nodig die de omgevallen mantelzorgers weer op de been helpt. Sterk in wiskunde ben ik nooit geweest, maar het probleem lijkt me dan langzamerhand exponentieel worden.

Filipijnse werknemers invliegen?

Tijd om weer professionals uit ander landen in te vliegen, zoals Griekse verpleegkundestudenten die stagelopen in Gelderland of zoals de verpleegkundigen uit Indonesië en de Filipijnen zo’n vijftien jaar geleden? Mij lijkt dat geen lange termijnoplossing.

Meer sexy

Moet de zorg meer sexy worden, zodat meer jongeren voor een zorgloopbaan kiezen? In 2017 steeg het aantal studenten dat koos voor een hbo gezondheidszorgopleiding echter met negen procent, dus dat kan het probleem niet zijn.

Kans

Wel een kans ligt in het behouden van werknemers in de zorg- en welzijnssector. Bijna twintig procent van de werknemers verliet de sector zorg en welzijn namelijk in 2017. Vanwege problemen met het management, de werkdruk, weinig flexibiliteit en niet zelfstandig kunnen werken. Zeker voor jongeren die individualistischer zijn ingesteld en minder hangen aan dezelfde baan voor de rest van hun leven, is oog hebben voor de wensen van de werknemer belangrijk. Zo kunnen ándere werknemers, met een mantelzorgtaak, ook hun werk volhouden. Met wellicht een exponentiële afname van vacatures tot gevolg. Misschien schop ik het nog eens tot wiskundige.