De vorige keer zocht Mariska naar dwarsdenkers >>

Wat hebben zij nodig om een plek in de maatschappij te vinden waar ze zelfrespect aan kunnen ontlenen? Hoe gaan ze om met hun talenten, maar ook met veelal een positie onder aan de maatschappelijke ladder, omdat ze nu eenmaal niet zo snel, sterk of slim zijn als een ander?

Passende arbeid

Ter voorbereiding van mijn promotieonderzoek analyseerde ik 35 transcripten van interviews met jongeren die niet zelfstandig hun opleiding kunnen of konden afronden. Deze jongeren kennen we dankzij mijn collega’s van de onderzoekslijn ‘Van Passend Onderwijs naar Passende Arbeid’.

Hoe ervaren ze hulpverlening?

Wat maakt dat het voltooien van een opleiding en/of het vinden van werk niet zelfstandig lukt? De redenen zijn divers. Denk aan een beperking, schulden of een instabiele thuissituatie. De analyse heeft waardevolle informatie opgeleverd over hoe de jongeren hulpverlening rondom school en werk ervaren, en hiervan wil ik een aspect graag delen.

Neem de tijd

Zorg ervoor dat je als professionals tijd neemt voor deze jongeren, want begeleiders die haast hebben kunnen volgens hen beter wegblijven. Haast betekent dat er niet goed genoeg wordt gekeken naar wat passend is bij het vinden en behouden van een werkplek. Haast betekent dikwijls dat de professional onvoldoende met de jongere analyseert waaraan een opleiding moet voldoen. Haast leidt misschien tot snelle resultaten, maar geeft geen duurzaam succes. Het zorgt ervoor dat jongeren vastlopen, omdat er niet goed is gekeken naar wat zij wel, maar vooral ook naar wat ze niet kunnen. Zij ervaren dit als falen zeggen ze. En faalervaringen hebben deze jongeren al genoeg, bleek uit hun levensverhalen. Bijvoorbeeld als ze op school zijn uitgevallen. Hoopvol starten op de Havo en steeds weer een stapje terug met uiteindelijk gedesillusioneerd eindigen op MBO Entree-niveau. Op een stageplek terechtkomen waar het werktempo te hoog is. Of een proefplaatsing die te veel zelfstandigheid vraagt.

Korte inzet

Ik ben er van overtuigd dat deze jongeren gelijk hebben en dat haast niet loont. Maar zijn die er nog wel, professionals zonder haast? We kennen het motto van veel welzijnswetten: burgers moeten met zo kort mogelijke inzet van professionele hulp hun leven op de rit krijgen. Maar deze jongeren help je niet door haast te hebben, maar door rust. Zij zijn degenen die met oprechte aandacht van deskundige professionals hun toekomst kunnen ontwerpen. Hun talenten kunnen ontdekken als je de tijd neemt door ze verschillende ervaringen op te laten doen. Maar ook door ze te leren ontdekken wat ze niet kunnen. Zo kunnen zij ontdekken hoe ze zich staande kunnen houden in een maatschappij die gericht is op ‘wie het beste presteert krijgt de meeste waardering’. Kortom, begeleiding van deze jongeren kost tijd. Of het nu van school, het sociaal werk of de gemeente is. En ik ben ervan overtuigd dat het loont. Want zij hebben de toekomst en dat is niet alleen voor henzelf belangrijk.

Groeien

Dus eis tijd. Want tijd laat niet alleen deze jongeren groeien, maar ook jouzelf als professional. Wil je meer weten over deze jongeren? Lees dan het artikel in Journal of Social Intervention dat ik samen met vier collega’s schreef.