Op een regenachtige zondagmiddag starten we met een ziektekostenverzekering. Echt goede vergelijkingen maken is onmogelijk en levert veel keuzestress en wikken en wegen op: dekkingen, hoogte van het eigen risico, tandartskosten etcetera.
Dan de zorgtoeslag. Al snel komen we er achter dat je die pas kunt aanvragen op de eerste dag van de maand nadat je achttien jaar bent geworden. Waarom is dat? Leuker kunnen ze het niet maken, maar makkelijker toch wel? Dan maar naar de website van DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs). Eens kijken waar Cas recht op heeft. Het inkomen van de ouders berekenen, is lastig, maar daarna kan je heel snel en makkelijk een vinkje zetten voor een lening om elke maand extra geld te krijgen van DUO. Maar is het ook nodig? Cas heeft een bijbaan. Samen hebben we alles op een rij gezet, conclusie: we gaan geen lening aanvragen.

Te dure levensstijl

Bovenstaande is voor mij nog te overzien en ik ben blij dat ik Cas de goede vragen kan stellen over te maken keuzes. Maar niet elke achttienjarige groeit in zo’n situatie op. Ik kan me voorstellen dat in deze fase zaken fout gaan. Enerzijds omdat niet aan alles wordt gedacht en anderzijds omdat er foute keuzes op de loer liggen, met mogelijk flinke financiële consequenties voor nu en/of in de toekomst. Dat dit al fout kan gaan in het leven van jongvolwassenen, die vaak nog last hebben van de naweeën van het puberend bestaan, daarover maak ik me grote zorgen.
De mentor van mijn stiefdochter meldde ongevraagd aan mijn partner dat bijna alle jongeren op het roc leningen van DUO aanvragen en daarmee hun vaak te dure levensstijl financieren. Zij zien dit vaak als gratis geld. De leningen lopen op tot bedragen van boven de 20.000 euro. Dat betekent dat zij in de toekomst maandelijks substantiële bedragen moeten terugbetalen, waardoor bijvoorbeeld het kopen van een huis lastig tot onmogelijk wordt.

Eerlijk, begripvol en simpel

De Ombudsman heeft onderzoek laten doen naar wat Nederlanders willen en verwachten van de overheid in 2030. Zij willen vooral een overheid die eerlijk, begripvol en simpel is. Is het eerlijk om jongeren te laten aanmodderen op het moment dat hun brein nog in de verbouwingsstand zit? Is het begripvol en simpel om pas een zorgtoeslag te kunnen aanvragen een maand nadat je de ziektekostenverzekering hebt afgesloten? Is het niet te simpel hoe makkelijk jongeren geld kunnen lenen met niet simpel te begrijpen consequenties voor de toekomst?

Sloophamer

In maart is gelukkig de week van het geld voor jongeren. Dan kunnen we weer gaan repareren. Mijn advies: gedoseerd de sloophamer in het systeem en toewerken naar een andere overheid zodat burgers in 2030 kunnen zeggen: de overheid is eerlijk, begripvol en simpel.

Ruud van den Tillaar is algemeen directeur bij Kredietbank Limburg, bestuurslid bij de NvvK en adviseur voor het bestuur van Divosa.