Het aftoppen van de eigen bijdrage op € 17,50 zorgt bij veel gemeenten voor een toename van het aantal maatwerkvoorzieningen. Zo ook bij ons. Het schijnt economisch beter te gaan in ons land. Maar aan de poort bij de maatschappelijke opvang is daar weinig van te merken. De groep daklozen die wij in beeld hebben is groter dan het aantal permanente opvangbedden. Ook wordt de problematiek onder de daklozen zwaarder. De extramuralisering van de ggz zet door en daar staat onvoldoende capaciteit om mensen in de wijken ambulant te begeleiden tegenover. Meer dan 90.000 meldingen in 2018 van personen met verward gedrag zijn hiervan de luid roepende getuigen.

Somber

Somber? Je zou het ervan kunnen worden, maar daar is niemand bij gebaat. Het is me inmiddels wel duidelijk dat we in onze begeestering en creativiteit tot het uiterste zullen moeten gaan om de komende jaren financieel uit te komen binnen het sociaal domein. In Bergen op Zoom doen we dat met een vernieuwende en tegelijkertijd stevige aanpakken. Bijvoorbeeld door met zorgaanbieders het gesprek aan te gaan over mensen die nu nog in de zwaarste categorie van Beschermd Wonen zitten. Door verstandig af te schalen naar lichtere vormen van ondersteuning. Bij de Maatschappelijke Opvang blijven we inzetten op housing first: sober wonen en een gespecialiseerde tijdelijke woonvorm met begeleiding voor cliënten met een meervoudige indicatie.

Zorgzaam

Ik wil blijven geloven in de inclusieve samenleving die de commissie Dannenberg ons in 2015 voorhield. Een beschaafde samenleving als de onze moet in staat zijn om zorgzaam te zijn voor mensen waarmee het, al dan niet tijdelijk, minder gaat. Tegelijkertijd is er het besef dat van ons als bestuurders ook verwacht wordt oog te hebben voor de draagkracht van onze inwoners in wijken waar diverse problemen samenkomen. Veel gemeenten zullen het beeld herkennen dat de speciale doelgroepen allemaal aangewezen zijn op de sociale huurwoningen in dezelfde wijken.

Bondgenoten

Dat maakt dat de wooncorporaties meer dan ooit een natuurlijke bondgenoot worden van gemeenten. Beiden staan samen met ggz-instellingen en zorgaanbieders aan de lat om deze problematiek te beteugelen. Maar ook om zij aan zij te staan in een gezamenlijke lobby om meer middelen voor deze zware taak vanuit het Rijk naar gemeenten te laten vloeien. Meer middelen voor adequate begeleiding, meer mogelijkheden om goed gespreide, kleinschalige huisvestingsoplossingen te realiseren. Meer mogelijkheden ook om de geldstromen te ontschotten.

Eerste contact

Wordt de oplossing dan alleen maar gezocht in meer geld? Nee, geld is niet de enige oplossing. Vooral in preventie is nog een wereld te winnen. Innovatief omgaan met vroegsignalering van schulden, goede begeleiding van kwetsbare jongeren en goed integraal casemanagement vanaf het  eerste contact met maatschappelijke opvang zijn minstens net zo belangrijk. Mijn beeld is dat er genoeg ‘systeem’ is, maar dat er nog veel winst is te behalen aan het slimmer inzetten van dat systeem. Te vaak nog staan bij zorg- en welzijnspartijen de financieringsstromen en de eigen procedures een effectieve interventie in de weg. Gelukkig zie ik daarin ook een omslag in denken en een bereidheid om zaken samen op te pakken. En vooral de kwetsbare inwoner centraal te stellen. Kortom: de wil om het beter te doen!

Andrew Harijgens is wethouder in Bergen op Zoom. Hij heeft een brede portefeuille met onder meer het sociaal domein, informatiemanagement en ICT-gegevensbeheer en duurzaamheid.