In de meeste sectoren, zoals de gezondheidszorg, is er nu al sprake van een alarmerende situatie. Niet alleen is het alle hens aan dek wat betreft de zorg van coronapatiënten, ook blijkt uit recent onderzoek dat de reguliere zorg hard wordt geraakt. Zo worden in de ziekenhuizen zowel kleine als grote operaties uitgesteld. In de jeugdzorg worden kinderen tijdelijk niet geholpen, soa’s worden niet behandeld en voor veel Nederlanders valt de psychische hulp weg. De reguliere zorg van de huisarts is halverwege maart met 70 procent afgenomen. De dagbesteding, bijvoorbeeld voor gehandicapten, laat een daling zien van maar liefst 95 procent.

Terugval

Het zijn schrikbarende cijfers, ook al gaat het in het merendeel van de gevallen (nog) niet om spoedzorg. Desalniettemin is het gevolg dat mensen blijven rondlopen met fysieke of psychische klachten. En dat kan uitmonden in een terugval of zelfs ernstige complicaties. Aan de kant van de zorgaanbieders geldt dat de werkdruk toeneemt, wachtlijsten langer worden en kosten flink zullen stijgen.

Digitale zorgtoepassingen

De zorg zal anders moeten worden ingericht om de huidige problemen op te lossen en om een toekomstige crisis goed op te vangen. Juist in tijden dat we grote stappen maken op het gebied van technologische vooruitgang, is het een niet te missen kans om digitale zorgtoepassingen te integreren in de huidige zorgprocessen. Al jaren proberen verschillende belanghebbenden in de gezondheidszorg om e-health initiatieven concreet te maken. Maar de kennis en de echte wil ontbreekt vooralsnog. Uit de eHealthmonitor, uitgevoerd door kennisorganisatie Nictiz, blijkt dat zorgverleners en patiënten de meerwaarde van e-health wel degelijk inzien.

Fake news

Op het gebied van het thuis diagnosticeren, behandelen en monitoren kunnen digitale apparaten effectief worden ingezet. Een zelftest om een aandoening te constateren, een online consult dat de behandeling ondersteunt en sensoren die lichaamswaarden delen met de smartphone. Maar kijk ook naar de landen om ons heen. Hoe wordt daar gebruikgemaakt van e-health? In veel andere landen is het makkelijker om een online recept voor te schrijven. Ook is de online inzage vaak al een standaard gedeelte bij het patiëntencontact. Zelfs kleine initiatieven kunnen al het verschil maken. Uit onderzoek blijkt dat de inzet van onafhankelijke websites, zoals Thuisarts, tot een daling leidt van het zorggebruik. Maar dan moet de patiënt wel goed geadviseerd worden welke informatie betrouwbaar is. De ruis van fake news en desinformatie is tegenwoordig alom aanwezig.

Wat nu?

Om e-health een integraal onderdeel te laten uitmaken van onze gezondheidszorg, is een breed draagvlak gewenst. Het is geen proces dat van de ene op de andere dag kan worden bewerkstelligd, maar juist in tijden dat we met de neus op de feiten worden gedrukt, is progressief beleid gewenst. Het is nog voorbarig om conclusies te trekken, maar wel kan er worden geconstateerd dat de inzet van digitale zorgtoepassingen kan bijdragen aan het opvangen van zorg. De zorg wordt er niet goedkoper op, wachtlijsten worden langer en ook neemt de werkdruk bij artsen en verpleegkundigen toe. En in tijden dat de spoedzorg de reguliere zorg overstijgt, is eens te meer duidelijk dat stilstand achterstand is.

Sebas Eikholt is als redacteur werkzaam bij het gezondheidsplatform Patientempowerment.nl en schrijft regelmatig blogs op het gebied van e-health.