De vorige keer stelde Merel dat langdurig residentieel soms beter is dan pleegzorg >>

Had hij dat goed verstaan? Tijdens het sollicitatiegesprek werd hem een opmerkelijke vraag gesteld: ‘Kun je er tegen dat minstens de helft van je cliënten toch weer terugvalt?’ Tijdens een congres over jongeren met een lvb (licht verstandelijke beperking) vertelt Hans Willemsen, beleidsmedewerker bij Cordaan deze anekdote.

Wennen

Als ik hem mail met de vraag wat zijn antwoord toen (zo’n dertig jaar geleden) was, schrijft hij: ‘Ik zal iets gestameld hebben van dat ik dat moeilijk zou vinden en dat ik daar misschien aan moet wennen.’

Vergeven

Dat dingen anders lopen dan je had voorzien of dat interventies of gesprekssessies niet aanslaan, is iets waar de meeste hulpverleners wel tegenaan lopen in hun carrière. Misschien ook iets dat je moet accepteren. Of misschien zelfs wat je jezelf moet vergeven.

Risico van het vak

Jezelf vergeven lijkt me trouwens een hele dobber, als die jongere tóch weer de gevangenis in draait, die vrouw weer van schulden naar een chaos thuis in een depressie of psychose schiet of wanneer een cliënt zijn leven beëindigt. Dat je zulke dingen meemaakt is ‘risico van het vak’, maar accepteren en vrede hebben met wat jij hebt kunnen doen als het daarna toch faliekant verkeerd gaat – daarvoor zal vast een intervisiemomentje nodig zijn.

Stinkende best

Eigenlijk kan het antwoord op de vraag of het erbij hoort dat je een cliënt niet (blijvend) kunt helpen, alleen maar ja én nee zijn. Als hulpverlener doe je je stinkende best en je zet al je kwaliteiten en kennis in om precies datgene te doen, waarmee een kind of volwassene is geholpen. Ondanks dat je weet dat het soms toch weer misloopt of dat sommige problemen zo hardnekkig zijn, dat het een illusie is om te denken dat problemen wegblijven. Bij sommige mensen is terugval onvermijdelijk, maar dat betekent niet dat je ze maar niet helpt.

Accepteren = niet accepteren

Accepteren dat het ondanks ieders inzet bij een deel van je cliënten toch niet goed gaat, houdt meteen ook in dat je er níet tegen kunt dat een cliënt weer in de problemen raakt. Hans Willemsen is daar zelf een voorbeeld van.

LifeWise

Al betoogde hij tijdens het congres dat je niet alles kunt oplossen en niet iedereen kunt helpen, dat Willemsen dat toch wil, blijkt uit zijn carrière in de zorg. Samen met een andere organisatie en de VU (Vrije Universiteit Amsterdam) ontwikkelde hij LifeWise, een methodisch kader dat jongeren met een lvb ondersteunt om op het rechte pad blijven. De wetenschap dat jongeren (weer) uitvallen, maakt zijn gedrevenheid om dat niet te accepteren alleen maar groter.

Statement

Dus als ik hem nog even aan een antwoord mag helpen, drie decennia na zijn sollicitatiegesprek, dan adviseer ik hem te zeggen: ‘Ja, ik kan er aan wennen, juist omdát ik het niet kan accepteren.’ En volgens mij is dat statement een belangrijke drijfveer van veel hulpverleners.