In de vorige gastblog riep Britta Lassen sociaal werkers op hun innerlijke bril af te doen >>

Het aantal kinderen onder voogdij stijgt: eind 2015 waren het er ruim 9.300, bijna twee keer zo veel als tien jaar geleden. Kinderen komen onder voogdij als ouders de verzorging of opvoeding niet aankunnen, of het kind ernstig verwaarlozen of mishandelen. Het kind wordt uithuisgeplaatst en gaat naar een pleeggezin, gezinshuis of instelling. Het leven van veel van deze kinderen wordt gekarakteriseerd door verlatenheid. Wanneer je ouders niet voor je kunnen zorgen, of wanneer zij onveiligheid toelieten in je leven, wordt het donker van binnen. Wie dagelijks optrekt met deze kinderen, ziet het in hun ogen.

Gespecialiseerde zorg

Voor deze kinderen is gespecialiseerde zorg in een passend opvanggezin onmisbaar. De bekostiging daarvan is voor rekening van de gemeente waar zij wonen. Gemeentes met instellingen voor jongeren of veel gezinshuizen, waar dus opvangcapaciteit is, trekken aan de bel. Zij krijgen veel van deze ‘dure’ kinderen ‘op hun bordje’, maar ontvangen onvoldoende middelen om ze de benodigde opvang en zorg te bieden. Voogdijkinderen worden daarom door gemeentes als hete broodjes heen en weer geschoven.

Doorschuiven

Ik kom dit soort onwenselijke praktijken steeds vaker tegen. Ook anderen signaleren het probleem. In oktober 2015 waarschuwde Kinderombudsman Marc Dullaert voor het doorschuiven van kinderen naar een volgend loket. En afgelopen juli was een vergelijkbaar geluid te horen van locatiedirecteur Peter Houweling van jeugdzorginstelling Horizon.

Geld op de plank

Intussen hebben gemeentes, volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), vorig jaar 1,2 miljard euro ongebruikt gelaten voor jeugdzorg en zorg en ondersteuning thuis. Het geld zou nodig zijn als buffer voor komende bezuinigingen. Buitengewoon wrang, want met een klein deel daarvan kunnen we het verschil maken voor voogdijkinderen: trauma’s helpen verwerken, zorgen dat ze een netwerk opbouwen, leren participeren en entree kunnen maken naar de arbeidsmarkt.

Kansen mogelijk maken

Concreet kan dat er als volgt uitzien. Voor de 6.500 voogdijkinderen die naar schatting in een pleeggezin wonen, verhogen we de bijdrage van 14.000 naar 20.000 euro per jaar. Dat is een extra jaarlijkse investering van 6.500 keer 6.000 is 39 miljoen euro. Die 500 euro extra per kind per maand maakt het verschil tussen onkosten dekken en kansen mogelijk maken.

Bestaansherstel

Voor de 2.800 voogdijkinderen in de (zwaardere) residentiële zorg verhogen we de bijdrage met 10.000 euro per kind per jaar, een extra investering van 28 miljoen. Dat geld biedt gemeentes met gezinshuizen en instellingen ruimte om deze jongeren als nieuwe inwoners te adopteren en te werken aan hun bestaansherstel, in plaats van ze door te schuiven naar een volgend loket.

Positief signaal

Voor 67 miljoen per jaar, nog geen tiende van het onbenutte geld, kunnen we voogdijkinderen de extra zorg te bieden die ze nodig hebben. Het extra geld is tegelijk een positief signaal richting pleegouders en andere verzorgers: u doet belangrijk werk, en wij als samenleving stellen u in staat om voogdijkinderen de toekomst te bieden die zij verdienen.

Verantwoordelijkheid

Als we 67 miljoen van de 1,2 miljard niet bestede (jeugd)zorggelden aanwenden voor voogdijkinderen, houden gemeenten nog een forse buffer over om komende bezuinigingen te dekken. Maar de bottom line is dat we als samenleving onze verantwoordelijkheid nemen en niet langer sollen met kwetsbare kinderen die onze steun en zorg absoluut niet kunnen missen.

Gerard Besten is bestuurder van Gezinshuis.com en stuurgroeplid van de Alliantie Kind in Gezin.